70% particuliere bewoners mee met warmtenet in Rotterdams Heindijk

Geplaatst op 03-03-2023 door Stichting Warmtenetwerk

Duidelijkheid, keuzevrijheid en een goed aanbod hebben van de eerste aansluitronde voor de wijk Heindijk op het warmtenet van Vattenfall een succes gemaakt. In totaal koos meer dan 70% van de particuliere eigenaren voor de warmtenetaansluiting, een hoog percentage zeker gezien de vrijwilligheid van aansluiting. Eerder schreef Stichting Warmtenetwerk al een artikel vanuit het perspectief van het warmtebedrijf over dit project en nu dus vanuit de gemeente.

 

“Heindijk is een wijk op Rotterdam-Zuid, niet de armste maar ook zeker niet de rijkste wijk. Het is echt een mengelmoes van in totaal 650 particuliere- en huurwoningen, vier appartementencomplexen met een collectieve aansluiting en nog een aantal utiliteitsgebouwen, zoals een gymzaal en een moskee.” Met deze woorden omschrijft Lydia Hameeteman, programmamanager Heindijk aardgasvrij van de gemeente Rotterdam, de wijk Heindijk. Ze begeleidde het proces tot en met de keuze van eigenaren om hun woning aardgasvrij te maken. “Onze aanpak hebben we vooral gericht op de particuliere eigenaren in dit project. Daarvoor hebben we een kwalitatief onderzoek gedaan om te onderzoeken welke drempels en motivatie bewoners zagen om de stap naar aardgasvrij te maken.”

 

Keuze belangrijk
Uit het onderzoek bleek dat bewoners veel waarde hechten aan keuzevrijheid, zegt ze. “Een belangrijk onderdeel van het aanbod was daarom een keuzekaart. Daarin kregen de bewoners een aantal mogelijkheden voorgelegd voor een volledig aardgasvrije optie of de eerste stap naar een aardgasvrije woning. We hebben natuurlijk wel geprobeerd een aansluiting op het warmtenet te stimuleren door bewoners goed uit te leggen wat het kost en wat er gaat gebeuren in hun woning.” Het traject verliep volgens Hameeteman vrij overzichtelijk. “We hebben de keuzekaarten getoetst met de bewoners en gesprekken daarover gevoerd. We hebben elke woning bezocht. Dat lijkt heel intensief, maar je spreekt elke woningeigenaar maximaal 45 minuten. En het levert veel op. Je kunt heel veel uitleggen en daardoor meer weerstand wegnemen. Vervolgens hebben we in de wijk intentieverklaringen opgehaald en van daaruit hebben we bepaald of we verder konden.”

 

 

Eigen bijdrage
De uiteindelijke eigen bijdrage voor de particuliere bewoners is 1.500 euro, legt ze uit. “Aanvankelijk was het idee om een hogere eigen bijdrage te vragen, maar na een toets onder bewoners is de eigen bijdrage lager geworden. En aangezien het 14.000 euro per woning kost, hebben we als gemeente zelf subsidie verleend voor dit traject.” Belangrijk in dit project was dat Vattenfall alleen het warmtenet tot en met de afleverset in de woning heeft aangelegd, vertelt Hameeteman. “Voor deze wijk heeft de gemeente de rest opgepakt en de inpandige aansluiting verder geregeld. Dat was nog best een klus, omdat elke woning anders is en we dus langs moesten gaan om te bepalen welke aansluitingsmethode het meest geschikt was.”

 

VvE’s
In de appartementsgebouwen was er nog een complicerende factor, omdat de gemeente daar te maken had met Verenigingen van Eigenaren (VvE’s). “We hadden toestemming nodig van de VvE’s, omdat we door schachten moesten om alle woningen te bereiken. We hebben de VvE’s daarom zelf laten besluiten welke aansluitmethode ze wilden. Ze kwamen er zelf mee om de leiding door de schachten te laten lopen. Om de VvE-besluitvorming te versnellen hebben wij de extra vergaderingen voor hen geregeld. Anders zouden we moeten wachten tot de volgende jaarvergadering.”

 

 

Technisch niet optimaal
In het gehele project doet 70% van alle particuliere eigenaren mee met de aansluiting op het warmtenet. “Dat is een hoog percentage gezien de vrijwillige keuze, maar technisch gezien is het niet optimaal. Toch was die vrijwilligheid heel belangrijk voor de gemeente Rotterdam en de bewoners.” De overige 30% doet dus niet mee, waar ligt dat volgens Hameeteman aan? “Er zijn mensen die net hun cv-ketel vervangen hebben of persoonlijke problemen hebben waardoor het nu even niet uitkomt. Of men twijfelt over de duurzaamheid van het warmtenet of de monopoliepositie van het warmtebedrijf.” De bewoners die nu niet gekozen hebben voor het warmtenet, krijgen later nog een kans, legt ze uit. “In 2027 is er nog een aansluitronde. We hebben die perioden bewust wat verder uit elkaar gelegd. Anders ligt de straat telkens open en dat is niet de bedoeling.” Voor de omwonenden is geprobeerd om de overlast bij de aanleg van het warmtenet te beperken. Hameeteman: “Er zijn veel partijen betrokken bij de uitvoering en dat vergt heel wat afstemming waarvoor we een omgevingsmanager hebben aangesteld. Ook met de installateur Feenstra hebben we afgesproken dat het installatiewerk zo snel mogelijk gebeurt. Maar het heeft veel impact en dat is ook naar de bewoners gecommuniceerd.”

 

Lessen
Heindijk is een relatief kleine wijk en dat heeft het ook wat makkelijker gemaakt, zegt Hameeteman. “De schaal was behapbaar en de risico’s waren te overzien. Dat is toch anders als je het over een wijk met 5.000 woningen hebt. Om het voor elkaar te krijgen is die kleine schaal juist prettig in deze fase van de transitie.” De lessen die Hameeteman heeft geleerd, zijn duidelijk. “Doe voorafgaand goed onderzoek om de wijk goed te kennen. Je moet met een aantrekkelijk, passend aanbod komen. Tijdens het proces moet je goed luisteren naar de bewoners in je wijk en met de input van bewoners ook wat doen. Daarnaast was voor de bewoners de keuzevrijheid heel belangrijk. Als je de autonomie beperkt, roept dat onmiddellijk weerstand op. En duidelijkheid wordt gewaardeerd, bepaal dus goed wanneer en hoe je communiceert.”

 

Meer informatie:

Lees ook onze andere berichten