In Roermond wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van Slim Energienet Roermond. Dit is een warmtenet dat in eerste instantie gevoed zal worden met restwarmte van de lokale papierfabriek van Smurfit Kappa. In de toekomst kunnen ook andere bronnen aangesloten worden. ENGIE is de eerste warmteleverancier op dit net, maar op termijn is het ook mogelijk dat er andere warmteleveranciers toetreden, want het is een zogeheten open net. Het net wordt aangelegd, beheerd en geëxploiteerd door Enpuls.

“Enpuls is bij Slim Energienet Roermond (SER) betrokken als warmtenetbeheerder. Wij ontwikkelen de infrastructuur voor het Slim Energienet Roermond.” Aan het woord is Mark Bouw van Enpuls. Dit netwerkbedrijf is als warmtenetbeheerder mede initiatiefnemer van het Slim Energienet Roermond. Slim Energienet Roermond (SER) sluit aan bij de ambitie van de gemeente Roermond om in 2050 klimaatneutraal te zijn en moet een duurzaam en efficiënt energiesysteem worden dat zich richt op de warmtebronnen van de toekomst.

Open net

Uit een haalbaarheidsstudie uit 2018 blijkt dat het SER haalbaar is in de vorm van een laagtemperatuur warmtenet met een open en flexibele structuur waaraan meerdere aanbieders en afnemers kunnen worden gekoppeld. Het warmtenet is nog in ontwikkeling, maar het is de bedoeling dat het een open net wordt, legt Bouw uit. “Het is een open net en de rollen zijn duidelijk verdeeld. ENGIE heeft de rol van warmteleverancier en wij doen de infra als netwerkbedrijf. Normaal is levering, netbeheer, productie allemaal in een hand. Als het opgeknipt is, moet je goede afspraken maken en het goed inrichten. Dit vraagt om een transparante manier van samenwerken naar alle betrokken partijen.”

Andere bronnen en leveranciers

Ook wettelijk is dit volgens Bouw allemaal goed geregeld. “Wij mogen in deze constructie verantwoordelijk zijn voor de infra. Wat wij niet mogen is handelen in energie, omdat we onderdeel zijn van netwerkbedrijf Enexis Groep. Maar daarom werkt het juist goed. Wij zijn de onafhankelijke netbeheerder en investeren voor het aanleggen en exploiteren van het net voor de komende dertig of veertig jaar. Daarbij kunnen op een gegeven moment ook andere bronnen en leveranciers aansluiten. Deze mogelijkheid ontstaat juist omdat een onafhankelijk netbeheerder eigenaar is van het net.” Het project SER is niet het eerste project waarin deze rollen gescheiden zijn, vertelt Bouw. “In Open Warmtenet Zaanstad doet Firan hetzelfde. Net, bron en leverancier zijn ook daar gescheiden.”

Ontwikkelfase

Het warmtenet in Roermond heeft als eerste warmtebron restwarmte van Smurfit Kappa Roermond Papier. Deze warmte gaat straks via ondergrondse leidingen naar woningen en kantoren. In SER werken veel verschillende partijen samen, vertelt Bouw. “Naast Smurfit Kappa, Engie en de gemeente Roermond doet ook de lokale woningcorporatie Wonen Zuid mee. Het is echt een ontwikkeling die je samen doormaakt met alle partijen. We hebben in kaart gebracht hoeveel afnemers er zijn. En welke partijen echt committed zijn.” SER zit nu in de ontwikkelfase waarin gezamenlijk gewerkt wordt aan een haalbare businesscase voor het warmtenet met aansluiting van tussen de 1200 en 2200 Roermondse huishoudens. Daarnaast hebben de partijen Jazz City, Varo EnergyTank Storage en Strabagen SIF aangegeven open te staan om warmte af te nemen. “We zitten al halverwege de ontwikkelfase, in de laatste stap van het ontwerp. Daarna komt medio 2021 het definitieve ontwerp en de realisatie volgt in 2022.”

Startinvestering

De belangrijkste stappen voor SER moeten nog gezet worden, benadrukt Bouw. “De eerste stap in de realisatiefase is meteen de moeilijkste. Je hebt een flinke startinvestering nodig om de eerste huizen aan te sluiten. Daarna komt de uitbreiding. Hierbij geldt dat je zoveel mogelijk woningen wilt aansluiten om een positief rendement te kunnen halen. Dat moet open en transparant zijn voor de bewoners en de gemeente Roermond.” De buurt Tegelarijeveld is gekozen om als eerste aangesloten te worden op het warmtenet vanwege de goede locatie van de buurt, dichtbij de fabriek van Smurfit Kappa. Bovendien is de wijk aan de beurt voor een grootschalige renovatie waarbij het significant terugbrengen van het energieverbruik een belangrijk doel is. Dit sluit aan bij de mogelijkheden van een laagtemperatuur warmtenet. Gemeente Roermond heeft daarnaast een subsidie ontvangen uit het landelijke Programma Aardgasvrije Wijken voor deze wijk.

Kennis

Enpuls is betrokken bij verschillende andere warmteprojecten, onder meer in Deventer en Emmen en sinds kort is het bedrijf ook partner van Mijnwater in Parkstad, door de overname van de infrastructuur van Mijnwater. Enpuls brengt in deze en andere projecten veel kennis in, legt Bouw uit. “We zijn professioneel en hebben een transparante werkwijze. Daarnaast nemen we veel innovatiekracht en ervaring mee. Dat zorgt voor een versnelling in deze trajecten en dat is waar onze meerwaarde ligt. Daarnaast zijn we gewend om te werken in de ondergrond en weten waar we mee te maken kunnen krijgen. Die kennis is waardevol bij de aanleg van warmtenetten.”

Openheid en transparantie

Wat beter kan in de ontwikkeling van warmtenetten, is volgens Bouw vooral de snelheid. “De ontwikkeling van een warmtenet kan erg lang duren. Zeven jaar durende trajecten zijn geen uitzondering. Dat moet sneller kunnen. Maar met name de eerste stap heeft echt tijd nodig. Het heeft gewoon veel impact en dat moet in beeld gebracht worden.” Voor Enpuls is het ontwikkelen van warmtenetten geen doel op zich, vertelt Bouw. “Het gaat ons om de energietransitie, wij willen de beste oplossing als alternatief voor aardgas. Maar als blijkt uit onderzoek dat een andere optie beter is gaan we daar zeker geen maatschappelijk geld in investeren. Dat is ook een vorm van openheid en transparantie.”