Leveringszekerheid in de warmtesector kan het best gewaarborgd worden als één partij verantwoordelijkheid draagt voor de hele keten, zowel in de aanleg- als exploitatiefase. Deze integratie van de warmteketen is bovendien de sleutel voor de betaalbaarheid van warmtenetten. In het Warmtenet Trendrapport 2021 is meer te lezen over leveringszekerheid, natuurlijke monopolies en Third Party Acces, waardoor het mogelijk is om verschillende warmtebronnen te laten bijdragen aan de verduurzaming.

Een warmtenet heeft andere fysieke kenmerken dan gas- en elektriciteitsnetten. Dit komt doordat het warmtenet een lokaal karakter heeft. Warmte transporteren over korte afstanden is noodzakelijk om warmteverliezen tot een minimum te beperken. Hierdoor is een landelijk warmtenet bijvoorbeeld niet mogelijk. Een collectief warmtenet heeft daarnaast een sterke samenhang in type warmtebron, dimensionering van het netwerk en de afleveringsinstallatie. De afname van warmte is seizoensgebonden en back-up voorziening is noodzakelijk om op piekmomenten voldoende warmte te kunnen leveren. Door deze beperkingen zijn warmtenetten vaak relatief klein en gesloten.

Wettelijke plicht
Het waarborgen van leveringszekerheid zorgt er dan ook voor dat warmtenetten kenmerken hebben van een natuurlijk monopolie. De aanleg van een soortgelijk net op dezelfde plek met dezelfde functie is economisch namelijk niet rendabel, omdat er grote investeringen nodig zijn die pas op lange termijn worden terugverdiend. Warmtenetten zijn bovendien wettelijk verplicht om te voldoen aan de warmtevraag, ook in de winter. Om levering te garanderen wordt er gekeken naar meerdere hoofdbronnen en piek- of back-upbronnen. Het is goedkoper en efficiënter voor bedrijven om deze bronnen in eigen beheer te hebben. Doordat lokale warmtebronnen niet overal aanwezig zijn en zij een complementaire werking binnen een warmtenet hebben, is concurrentie niet aannemelijk.

Splitsing Warmtenetten
In de aanloop naar de nieuwe Wet collectieve warmtevoorziening zijn er voor- en tegenstanders van de ketenintegraliteit voor warmtenetten. Tegenstanders van de ketenintegraliteit denken dat er een einde kan komen aan de monopoliepositie van warmtebedrijven en dat er meer ruimte komt voor andere (duurzame) bronnen in de warmtenetten. Hierover is meer te lezen in de artikelen ‘Warmtewet 2.0 nader uiteengezet’ en Verschillende standpunten Warmtewet 2. De splitsing van het systeem levert een aantal belangrijke nadelen op:

• Verlies van verticale synergie; uitwisselen van informatie binnen één bedrijf makkelijker

• Efficiëntieverlies: welvaartsverlies voor afnemers

• Reorganisatiekosten, eenmalige en structurele kosten: werkt kostenverhogend

• Dubbele winstmarge: afnemer betaalt dubbele winstmarge voor elk bedrijf in de keten

• Vermindering financierbaarheid: door splitsing vermindert de zekerheid op rendement, heeft negatief effect op investeringen

Met behoud van integraliteit is het ook mogelijk om delen van het warmtenet open te stellen middels Third Party Acces (TPA). Hiermee kunnen warmteproducenten, zoals bijvoorbeeld warmtecoöperaties, onder regulering worden toegelaten op het warmtenet. Over de opties voor TPA is meer te lezen in het Warmtenet Trendrapport 2021.

Meer informatie:
In het Warmtenet Trendrapport 2021 vindt u veel informatie over leveringszekerheid bij warmtenetten. Kraakheldere infographics laten u zien wat de gevolgen zijn van natuurlijke monopolies en het mogelijk toelaten van andere partijen op warmtenetten.

Heeft u het rapport nog niet gelezen? Dan kan dat alsnog!

• Het Nationaal Warmtenet Trendrapport 2021 is hier gratis digitaal te downloaden. Tegen een vergoeding van € 75,- is een hard copy exemplaar beschikbaar. Deze kunt u opvragen bij ons secretariaat (secretariaat@warmtenetwerk.nl) o.v.v. Hardcopy Nationaal Warmtenet Trendrapport 2021.

• Download hier het volledige persbericht over het Nationaal Warmtenet Trendrapport.

• Neem voor meer informatie, meer beeldmateriaal en interviewverzoeken contact op met Jacqueline Hoogervorst van Stichting Warmtenetwerk. Zij is bereikbaar via j.hoogervorst@warmtenetwerk.nl of 06 – 48 77 16 17.