Stichting Warmtenetwerk is het platform voor de warmtesector waar leden met elkaar in gesprek gaan en hun kennis en visies delen*  Michaela Krijne van KZ heeft een ledenblog geschreven waar ze het opneemt voor hoge-temperatuur warmtenetten. “Natuurlijk zijn er goede argumenten om, waar mogelijk, te kiezen voor een lage-temperatuurnet. Echter, nu gaan er stemmen op om netten van met een aflevertemperatuur boven de 70°C te verbieden. Een slecht idee.” Lees hier waarom.

Een warmtenet kan worden uitgelegd op verschillende temperaturen: hoog, midden en laag. Volgens de warmtewet is een aflevertemperatuur van 70-90°C hoog, 50-70°C midden en 30-50°C laag. Nu gaan er stemmen op om netten van met een aflevertemperatuur boven de 70°C te verbieden. Een slecht idee.

Natuurlijk zijn er goede argumenten om, waar mogelijk, te kiezen voor een lage-temperatuurnet. Dit is duurzamer en zorgt voor een lagere CO2-uitstoot dan een net van hoge temperatuur. Nederland wil voldoen aan het klimaatakkoord en het is makkelijker om dit doel te bereiken met een minder warm net. Toch zijn er ook sterke argumenten tegen een verbod.

Van gas los

Het doel van de energietransitie is om van het gas af te gaan. Een verbod op hoge-temperatuurnetten is het kind met het badwater weggooien. Het doel om te verduurzamen wordt juist minder bereikbaar, omdat het verbod hindernissen opwerpt. Het extra isoleren en naverwarmen van woningen kost tijd en geld in een transitie waar slim investeren en efficiënt plannen een grote opgave is. Het is tenslotte al ambitieus om een land als Nederland, volledig afhankelijk van aardgas, binnen een tijdsbestek van dertig jaar over te laten schakelen op nieuwe energiebronnen. Daarnaast is de warmtebron voor verduurzaming minstens zo belangrijk als de temperatuur van het net.

Daarentegen is de mogelijkheid om woningen over te laten gaan op warmte zonder de vereiste om extra te isoleren een groot voordeel. Dit maakt het mogelijk om op korte termijn over te stappen op een aansluiting op een warmtedistributienet en het helpt bij het creëren van draagvlak. Mensen vinden het fijn als ze over kunnen stappen naar een duurzame energiebron, zonder dat dit kosten of grote verbouwingen met zich meebrengt. Dat draagvlak hard nodig is, bleek onlangs toen het landelijk nieuws werd dat de meeste Nederlanders helemaal niet van het gas willen.

Hoge kosten bij isolatie bestaande bouw 

Voor bestaande bouw is lage temperatuur niet de beste oplossing vanwege de bijbehorende isolatienoodzaak en naverwarming. Het volledig isoleren van een gemiddeld rijtjeshuis uit de jaren zestig kost al gauw tienduizenden euro’s. Wil je een stap verder en een nul-op-de-meterwoning creëren door een extra schil om de woning te plaatsen, HR+++-glas aan te brengen en zonnepanelen te installeren? Dan loopt de investering op tot een halve ton.

Een gemeente die besluit om een net van lage temperatuur aan te leggen in bestaande wijken uit de jaren vijftig, zestig of zeventig zal iedere woningeigenaar bereid moeten vinden om te investeren in een verbetering van de isolatie. Daar komt bij dat deze isolatie in combinatie met collectieve warmte in de praktijk niet altijd voldoende zal blijken om een huis goed te verwarmen. Sommige woningbezitters zullen extra moeten bijspringen om een warmtepomp aan te schaffen.  
  
Naast de woning, moet ook het tapwater worden verwarmd. Om tapwater op temperatuur te brengen, moet de aangeleverde warmte minimaal 70°C zijn. Als dit lager is, moet het water worden naverwarmd waarvoor een extra investering nodig is. Bij een verbod op warmtenetten van meer dan 70°C wordt het welhaast onmogelijk om tapwater te leveren zonder naverwarming. Dit betekent dat iedere woning voorzien moet worden van extra apparatuur. Dit leidt niet alleen tot een extra investering, het is ook niet duurzaam.

Draagvlak: tot welke prijs?

Wie mee wil in de energietransitie, kan het beste investeren in de isolatie van zijn woning, is op dit moment het devies. Een discussie die nog niet wordt gevoerd, is de vraag tot welke investering woningbezitters mogen worden verplicht. Mag een gemeente kiezen voor een laag-temperatuurnet en van inwoners eisen dat ze zorgen voor volledige isolatie: ramen, dak, vloeren en spouwmuren? Mag een huiseigenaar, als het warmtedistributienet ontoereikend is, gedwongen worden om een aanvullende warmtepomp aan te schaffen? Het risico bestaat dat het draagvlak nog kleiner wordt. Het grondrecht op gas verdwijnt wel, maar het grondrecht op warmte en een behaaglijke woning zal blijven bestaan, onafhankelijk van de beurs van de woningbezitter.

Bron speelt rol in duurzaamheid

Belangrijker dan de temperatuur van het net, is de bron. De uitspraak dat een net van lage temperatuur per definitie het duurzaamst is, is kort door de bocht. Een lagetemperatuurnet op biomassa zal minder duurzaam blijken dan een hogetemperatuurnet op geothermie. Geothermie is immers een onuitputtelijke bron; biomassa niet. Juist geothermie leent zich uitstekend voor hoge temperaturen.

Voorts wordt met een verbod op hoge-temperatuurnetten de mogelijkheid om een warmtenet optimaal te benutten, gedwarsboomd. Een hoge-temperatuurnet kan, na een wijk met slecht geïsoleerde woningen van warmte te hebben voorzien, een nieuwbouwwijk voorzien van lage temperatuur. Het water is afgekoeld, maar nuttig voor het verwarmen van optimaal geïsoleerde woningen. Dit heet cascaderen. Met een verbod op hogetemperatuurnetten wordt cascaderen lastig.

*Stichting Warmtenetwerk is niet verantwoordelijk voor de inhoud van ledenblogs. Dit ligt, net zoals de rechten, bij de auteur. Stichting Warmtenetwerk publiceert ledenblogs om het debat over de ontwikkeling van warmte te stimuleren en kennisdeling te bevorderen. De blogs zijn geen weergave van de standpunten van Stichting Warmtenetwerk. Wilt u in gesprek komen met de auteur? Dit kan Stichting Warmtenetwerk bemiddelen (mits de auteur akkoord gaat). U bent welkom om een contactverzoek in te dienen via het ledenprofiel.