Eigenaar-bewoners van proeftuinen die hun woning aardgasvrij hebben laten maken, geven gemiddeld een 8,7 voor hun woning. Dit blijkt uit een onderzoek van TNO waarin voor het eerst eigenaars-bewoners bevraagd zijn die het hele traject naar een aardgasvrije woning hebben doorlopen. Er is ook waardevolle kennis opgedaan over waarom bewoners juist niet de overstap hebben gemaakt naar een aardgasvrije woning. Bewoners ervaren over het algemeen het proces richting aardgasvrij wonen als ingrijpend, voor zichzelf en voor hun wijk.

Download het rapport en lees de bevindingen van TNO: De klantreis compleet: “lessen uit de uitvoeringsfase van aardgasvrije wijken” 

Voor het eerst inzicht in traject aardgasvrij wonen
Tot op heden was nog weinig bekend over de ervaringen van eigenaar-bewoners die het hele traject naar een aardgasvrije woning hebben doorlopen en nu in een aardgasvrije woning wonen. TNO onderzocht daarom de drijfveren en barrières van bewoners die de laatste stappen naar aardgasvrij wonen hebben doorlopen of bewust ervoor hebben gekozen niet over te gaan op een aardgasvrije woning. Het onderzoek omvatte proeftuinen in 6 gemeentes*.

In 2050 moeten alle wijken in Nederland aardgasvrij zijn. Met het Programma Aardgasvrije Wijken geeft de overheid invulling aan de afspraak in het Klimaatakkoord om met een wijkgerichte aanpak de CO₂-uitstoot in de gebouwde omgeving te reduceren. In proeftuinen wordt ervaring opgedaan met de verschillende technieken en werkwijzen die ingezet kunnen worden in zo’n wijkgerichte aanpak. In 2018, 2020 en 2022 zijn respectievelijk 27, 23 en 16 proeftuinen gestart.

“Bewoners ervaren het hele proces naar aardgasvrij wonen als een onzekere en chaotische periode waarin er veel verandert en er veel onduidelijkheid is. Toch zijn veel bewoners positief,” aldus Renee Kooger, onderzoeker bij TNO.

Keuzevrijheid, inspraak en ondersteuning
Uit het onderzoek (pdf) blijkt dat eigenaar-bewoners van een aardgasvrije woning vaak meer wooncomfort ervaren en minder stress hebben over de betaling van de energierekening. Het rapportcijfer voor het gehele traject wordt onder andere beïnvloed door de keuzevrijheid, mogelijkheden voor inspraak, communicatie door de gemeente en ondersteuning bij het regelen van de financiën. Bij bewoners die niet kozen voor een aardgasvrije woning waren o.a. hoge kosten, leeftijd of geen passende aardgasvrije alternatieven belangrijke redenen om hiervan af te zien.

Goede communicatie belangrijk
Het al of niet overgaan naar een aardgasvrije woning is voor bewoners niet alleen een technische en economische afweging. “Ogenschijnlijke bijzaken zijn voor hen minstens zo belangrijk”, zegt onderzoeker Renee Kooger. “Uit ons onderzoek bleek dat de bewoners goede communicatie over overlast, netjes werken en hulpvaardig meedenken zeer belangrijk vinden. Een andere belangrijke bevinding is dat de overlast en fouten gerelateerd aan het aardgasvrij maken van woningen over het algemeen niet bepalend is voor de beoordeling van het hele aardgasvrije traject. De wijze van communicatie is dat dus wel.”

Aanbevelingen aardgasvrije wijken
De onderzoekers van TNO doen naar aanleiding van het onderzoek een aantal aanbevelingen voor gemeenten en andere betrokkenen bij het aardgasvrij maken van wijken:

• Schets de uiteindelijke situatie met de voordelen van aardgasvrij wonen voor bewoners.

• Krijg zicht op het sentiment dat aardgasvrij wonen in een wijk teweegbrengt.

• Bepaal wat de verhoudingen zijn tussen belangrijke partijen als de gemeente, bewoners en uitvoerders om vertrouwen, betrokkenheid bij het proces en communicatie te verbeteren.

• Heb oog voor schijnbare ‘bijzaken’ die veel impact hebben op bewoners.

• Behandel bewoners als experts over hun eigen woning en leefomgeving.

• Werk klantgericht, en zorg voor een schakel tussen bewoners en uitvoerders.

• Help bewoners de uitvoeringsfase door

• Communiceer duidelijk over de werkzaamheden en over eventuele gemaakte fouten om ervaren overlast bij bewoners te verminderen.

• Stel bewoners in staat ervaringen uit te wisselen.

*Het onderzoek omvatte proeftuinen in de volgende gemeentes:

Zwolle (Berkum),Noordoostpolder (Nagele), Eemsdelta (Loppersum), Purmerend (Purmerend Overwhere), Tytsjerksteradiel (Garijp), Groningen (Selwerd Zuid en Paddepoel). In het selecteren en benaderen van deze proeftuinen is nauw samengewerkt met het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW).

Bron: Persbericht TNO

Wegwijzer gemeenten en woningcorporaties
Duurzame warmtenetten zijn er voor de lange termijn. Ze gaan decennia mee en je kan er duurzame bronnen van het heden én van de toekomst op aansluiten. Lange termijn betekent ook toekomstbestendig samenwerken. Dit is een zoektocht voor gemeenten en woningcorporaties. Met wie werk je samen en hoe doe je dat? Hoe kan je samen kansen oogsten en drempels overwinnen? En hoe houd je hierbij het publieke belang als kompas?

Op ons platform helpen wij gemeenten en woningcorporaties verder met deze zoektocht. Wij zitten in het centrum van deze vraagstukken doordat wij deelnemers hebben uit de hele warmteketen. Op deze pagina vindt u handvatten, praktijkvoorbeelden, deskundige partners en de mogelijkheid om ruggespraak te houden met onze community.