In de Vruchtenbuurt in Den Haag wordt een belangrijke stap gezet voor het realiseren van een duurzaam en betaalbaar warmtenet. Bewoners nemen er zelf het voortouw om hun wijk aardgasvrij te maken. Dankzij slimme technologie en lokale samenwerkingen komt een collectief warmtenet steeds dichterbij.
Wat begon als een klein initiatief, is inmiddels uitgegroeid tot een veelbelovend warmtenetproject. In 2015 startten bewoners het project ‘Warm in de Wijk’, wat in 2022 resulteerde in de Coöperatie Duurzame Vruchtenbuurt (CDV). Met inmiddels meer dan 700 intentieverklaringen van bewoners groeit het draagvlak enorm. Het doel is om uiteindelijk 4500 woningen aan te sluiten op een collectief warmtenet met een duurzame, lokale warmtebron.
Rioolwater als warmtebron
Een van de meest innovatieve aspecten van het plan is het gebruik van gezuiverd rioolwater als warmtebron. Dit water, afkomstig uit de Harnaschpolder, heeft een temperatuur tussen de 10 en 14 graden. “Gezuiverd rioolwater is hartstikke warm. Het stroomt allemaal zo de zee in”, aldus Oda Kok, bestuurslid van de Coöperatie Duurzame Vruchtenbuurt. “Met 14 graden kun je natuurlijk niet je huis verwarmen. Maar het is een goede begintemperatuur om te verhogen met industriële waterpompen. Lauw water komt dan de wijk in, waar kleine, deels ondergrondse units –vergelijkbaar met elektriciteitshuisjes – het verder verwarmen naar 55 graden. Ketel eruit, warmtewisselaar erin en je kunt er een enigszins geïsoleerd huis mee verwarmen. Of koelen in de zomer, als je het water op de begintemperatuur laat.”
Duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar
Naast duurzaamheid staan betrouwbaarheid en betaalbaarheid centraal in de plannen. De warmtelevering wordt gegarandeerd door meerdere bronnen, waaronder het benutten van warmte uit kunstgrasvelden. Ook zet de coöperatie sterk in op woningisolatie, zodat huishoudens alvast ‘warmtenet-ready’ zijn.
Met een geschatte investering van 62 miljoen euro is het project ambitieus, maar haalbaar. Dankzij subsidies en een recente lening van een miljoen euro uit het Ontwikkelfonds Warmte zijn belangrijke stappen gezet. De verwachting is dat binnen twee jaar de eerste schop in de grond gaat.
Publiek Integraal Warmtebedrijf
De gemeente Den Haag ondersteunt duurzame initiatieven zoals deze, maar werkt tegelijkertijd aan een breder plan: een Publiek Integraal Warmtebedrijf (PIW). “De gemeente wil zorgen voor een robuuste, centrale voorziening”, zegt Arjen Kapteijns, wethouder energietransitie (GroenLinks). Dit moet ervoor zorgen dat duurzame warmteoplossingen voor alle inwoners toegankelijk en betaalbaar worden.
Het PIW is bedoeld om de warmtetransitie in Den Haag beter te organiseren . Dit kan een nieuw gemeentelijk warmtebedrijf zijn of een samenwerking met een bestaand publiek energie- of afvalbedrijf. Het doel is om grip te houden op de warmtetransitie en ervoor te zorgen dat warmtevoorziening grotendeels in publieke handen blijft, zoals ook wordt voorgeschreven in de Wet collectieve warmte (Wcw).
Daarnaast speelt wetgeving een belangrijke rol. De Wet collectieve warmte (Wcw), die naar verwachting in 2026 in werking treedt, zal warmtebedrijven verplichten om voor minstens 50% in publieke handen te zijn. Dit versterkt de rol van gemeenten in de energietransitie en biedt extra zekerheid voor bewonersinitiatieven zoals in de Vruchtenbuurt.
Voorbeeld voor andere wijken
De Vruchtenbuurt laat zien dat een collectief warmtenet met actieve bewonersparticipatie haalbaar is. Dit project is niet alleen een duurzame oplossing voor de wijk zelf, maar dient ook als inspiratiebron voor andere buurten en gemeenten die stappen willen zetten richting een aardgasvrije toekomst.
Met een combinatie van innovatie, samenwerking en een sterke betrokkenheid van bewoners is de Vruchtenbuurt hard op weg naar een betrouwbaar en toekomstbestendig warmtenet.
Meer informatie:
Auteur:
Stichting Warmtenetwerk
Stichting Warmtenetwerk
