Veenwarmte ontwikkelt eerst het warmtenet, daarna de bron

Geplaatst op 31-01-2025 door Stichting Warmtenetwerk

Veenwarmte heeft een ontwerp op hoofdlijnen voor een nieuw warmtenet ten oosten van het centrum in Veenendaal, dat energie haalt uit restwarmte en de buitenlucht. “We bouwen eerst aan het warmtenet zelf. Daarna investeren we in de ontwikkeling van de bronnen.” 

 

Warmtebedrijf Veenwarmte is het eerste publiek private warmtebedrijf dat volledig aansluit op de nieuwe Wcw. Het lokale energiebedrijf DEVO (Duurzame Energievoorziening Veenendaal-Oost) is met 51% van de aandelen de publieke meerderheidsaandeelhouder. Groene Energie Veenendaal, onderdeel van Platform Energie voor Elkaar, heeft als private partij de resterende 49%. “We proberen de veranderende wetgeving als kans te zien en daarop door te pakken”, zegt Gerhard van de Lagemaat, directeur van Veenwarmte.

Voor het warmtenet ten oosten van het centrum van Veenendaal ligt een ontwerp op hoofdlijnen. De basis daarvan is een overeenkomst met woningcorporatie Veenvesters. “Zonder een woningcorporatie kan je een project in een gebied met veel huurwoningen niet starten. Je hebt het volume van de huurwoningen nodig als startmotor, om ook een passend aanbod te kunnen doen richting particulieren.”

Er is aansluiting gezocht bij de wijkuitvoeringsplannen van de gemeente. Voor het eerste gedeelte van het plan is in december WIS (Warmtenetten Investeringssubsidie) aangevraagd. Nog een voorwaarde voor verdere ontwikkeling is de SAH-subsidie (Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen) die de woningcorporatie in maart gaat aanvragen. Zo gauw die twee fiches vallen, kan Veenwarmte verder, naar verwachting in het tweede kwartaal van 2025.

Het gaat in de wijk om circa 1900 woningen van Veenvesters en in totaal – inclusief particulier eigendom – om potentieel 3800 woningen. “Dat is afhankelijk van of we de particulieren meekrijgen en hen een goed aanbod kunnen doen om aan te sluiten. Daar is die WIS ontzettend belangrijk voor. Particulieren kunnen daarnaast aanspraak maken op de ISDE-subsidie.” 

 

Techniek
Het warmtenet zal op een aanvoertemperatuur van 70 graden draaien, zodat de in de woningen aanwezige radiatoren kunnen blijven zitten. “De woningcorporatie kijkt uiteraard naar woningverbetering. Daar gaat een verduurzamingsslag plaatsvinden. Particulieren kunnen ervoor kiezen om aan te sluiten op het net, maar nog geen isolerende maatregelen te laten uitvoeren. Dat is het voordeel.”

Warmtepompen zullen die warmte uiteindelijk leveren. Deze halen de energie voor een deel uit restwarmte van de industrie (afvalwater waar warmte uit wordt gewonnen) en voor een deel uit de buitenlucht. 

Veenwarmte bouwt deze warmtecentrale niet direct: de beoogde planning is 2027 of 2028. “We gaan eerst volume maken met het aantal aansluitingen”, verklaart Van de Lagemaat. “Voordat we de bron aansluiten, zullen we die periode overbruggen met gasketels. In de wijk waar we starten – de Engelenburg – staat een aantal woningcomplexen die zijn aangesloten op een centrale gasketel. Dat maakt dit mogelijk. Daarmee starten we, daarna investeren we in de bron.”

Voor deze volgorde is nog een reden. “De gemeente Veenendaal werkt momenteel aan een warmtebronnenstrategie en een warmtenettenstrategie. We willen voorkomen dat we nu dit gebied voorzien van een warmtenet plus bron en, door niet verder te kijken, voor de wijk ernaast straks iets nieuws moeten doen. Of dat we bepaalde leidingen niet zwaar genoeg hebben gedimensioneerd. We willen – kortom – besluiten nemen die passen binnen de eindvisie, maar dan moeten we die eindvisie wel hebben.”

 

Warmtebuffering
Warmtebuffering gaat ook een onderdeel vormen van de warmtecentrale. DEVO doet hier momenteel ervaring mee op bij de nieuwbouwwijk Groenpoort. Daar zet de warmtepompcentrale overdag veel elektriciteit om in warmte, die vervolgens in de warmtebuffer wordt opgeslagen. Op die manier hoeven de warmtepompen niet te draaien tijdens de spitsuren in de ochtend en het begin van de avond. “Met een warmtebuffer kunnen we een rol spelen in congestiemanagement. Netcongestie is in heel Veenendaal een issue. De warmtebuffer is nog niet gedimensioneerd, maar zal wel een onderdeel zijn, omdat we anders voor de warmtepompcentrale gewoonweg geen aansluiting krijgen op het net. Of die buffer dan heel groot wordt? Dat denk ik niet. In een nieuwe wijk als Groenpoort is echt de ruimte om het groot aan te pakken, omdat je het inpast in grond die bouwrijp wordt gemaakt. Nu moeten we inpassen in bestaand gebied en dus kritisch kijken naar wat we nodig hebben. Hoog over kan je zeggen: wil je om netcongestie heen warmte produceren, dan moet je twee keer per dag drie uur kunnen overbruggen.” 

 

Betaalbaarheid
Terug naar de betaalbaarheid van het nieuwe warmtenet: Veenwarmte heeft met de woningcorporatie afgesproken om een lager vastrecht voor de lange termijn af te kopen bij de aansluiting op het warmtenet. De woningcorporatie kan de afkoop gesubsidieerd krijgen vanuit de nieuwe Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH). “Hiermee zorgen we voor betaalbare tarieven voor de huurders”, legt Van de Lagemaat uit. “We gaan in deze wijk dus een lager vastrecht in rekening brengen dan wat volgens ACM maximaal in rekening gebracht mag worden. Dat kan omdat we bij de aansluiting een hogere bijdrage ontvangen. Dit betekent dus ook dat we minder projectfinanciering nodig hebben, waardoor we vervolgens ook minder rentekosten hebben. Aan alle kanten werkt dit positief door. Dat is mijns inziens een goede manier om aan de betaalbaarheid van warmtenetten te werken.”

Met Veenvesters is er een samenwerkingsovereenkomst, maar daarnaast is er per wooncomplex nog wel een aansluitovereenkomst nodig. Daar moet 70% van de huurders mee instemmen. “Dat is altijd spannend en daarom is betaalbaarheid mede belangrijk om draagvlak te creëren. Voor de eerste flat die we willen aansluiten is die instemming inmiddels binnen. Dat is toch een geweldige mijlpaal. Samen bouwen we aan een duurzamer Veenendaal.”

Auteur:
Paul Diersen

Lees ook onze andere berichten