
De overheid zou private warmtebedrijven moeten overnemen en omvormen tot vier regionale, publieke organisaties. Dat is de conclusie van een adviesrapport opgesteld door verkenner Frans Rooijers voor het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Wij zetten de belangrijkste punten uit het rapport voor u op een rij.
Frans Rooijers, expert bij CE Delft en ervaren in de energiesector, werd eind vorig jaar door minister Sophie Hermans aangesteld om te onderzoeken hoe de investeringskracht van private warmtebedrijven kan worden behouden na invoering van de Wet colectieve warmte. Deze stelt dat minstens 50% plus één aandeel van de warmtebedrijven in publieke handen moet komen, wat leidt tot onzekerheid over de toekomst van de private sector. Als gevolg hiervan liggen investeringen in grote warmtenetten stil.
Vier stappen om de warmtesector te herstructureren
Het adviesrapport beschrijft een stappenplan om de situatie weer op gang te brengen:
-
Overname door de staat
Het staatsbedrijf EBN zou de private warmtebedrijven moeten overnemen. -
Doorzetten voorbereidingen warmtenetten
Tijdens de overnameperiode zouden de bedrijven warmteprojecten moeten blijven voorbereiden, waarbij de kosten uiteindelijk door de nieuwe eigenaar worden gedragen. -
Vorming van regionale warmtebedrijven
Netbeheerders, pensioenfondsen en publiek warmtebedrijf zouden een deel van de aandelen van EBN overnemen. Hierdoor ontstaan vier publieke regionale warmtebedrijven. -
Lokale participatie
Gemeenten en provincies zouden optioneel kunnen deelnemen in de nieuwe regionale organisaties.
Volgens het advies is het niet wenselijk om per afzonderlijk warmteproject te bekijken hoe het Rijk kan deelnemen, vanwege hoge uitvoeringskosten en bestuurlijke complexiteit.
Gezamenlijk belang
De bedoeling van de verkenning en het rapport is niet om de Wcw te veranderen, maar gaat uit van wat daarin beschreven staat. De eerste versie van het wetsvoorstel voor de Wcw werd in 2019 al gepubliceerd. De invoering ervan is al enige malen uitgesteld. Als nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de wet wordt nu 1 januari 2026 genoemd. Er zijn voor- en tegenstanders van bepaalde punten in de Wcw, zoals het in publiek eigendom brengen van de warmtenetten, maar het is voor alle partijen belangrijk om zo snel mogelijk te weten waar ze aan toe zijn en om de energietransitie weer op stoom te krijgen.
Duidelijkheid voor bewoners
Voor bewoners van Nederland is het belangrijk dat zo snel mogelijk duidelijk wordt, in welke wijken er de komende tien jaar warmtenetten zullen komen. Dit voorkomt dat bewoners onnodig op individuele warmteoplossingen overgaan, waardoor de uitrol van een warmtenet in de desbetreffende wijk minder kansrijk wordt. Stichting Warmtenetwerk, Netbeheer Nederland en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), ondersteund door Natuur en Milieu en Bouwend Nederland, deden in een gezamenlijk Warmtemanifest al tien voorstellen om de ontwikkeling van warmtenetten weer vlot te trekken.