Amsterdam en Rotterdam stellen in een gemeenschappelijke reactie op de concept-Energiewet dat het jammer is dat de warmtevoorziening niet geïntegreerd wordt in de volledige energievoorziening. Dat blijkt uit de reacties op de internetconsultatie van de Energiewet die 11 februari gesloten werd. Daarnaast hebben de gemeenten opmerkingen over het ontbreken van instrumenten om de regierol uit te voeren en missen ze samenhang in de wetten die met de energietransitie te maken hebben.

Het wetsvoorstel Energiewet beoogt de huidige Gaswet en Elektriciteitswet 1998 te vervangen. De nieuwe Energiewet moet een modern en geactualiseerd ordeningskader bieden dat de energietransitie ondersteunt en stimuleert en tegelijkertijd bijdraagt aan het doel van een schone energievoorziening die veilig, betrouwbaar, betaalbaar en ruimtelijk inpasbaar is. Volgens de gemeenten Amsterdam en Rotterdam nemen warmtenetten toe in belang, maar biedt de Energiewet alleen voor gas en elektriciteit een gezamenlijk reguleringskader, terwijl er geen verbinding gelegd wordt met de regulering van warmte. Dat beschouwen de beide gemeenten als een gemiste kans omdat het verdelen van kosten voor nieuwe infrastructuur niet vanzelfsprekend leidt tot een acceptabele rekening voor de gebruiker. De kosten voor verzwaring van het elektriciteitsnet worden gesocialiseerd en komen voor rekening van de belastingbetaler. De kosten voor de aanleg van warmtenetten worden alleen doorberekend aan de klanten van die warmtenetten. Amsterdam en Rotterdam willen daarom een reguleringskader voor een geïntegreerde energie-infrastructuur, waarbij warmtenetten worden beschouwd als vitaal onderdeel van de integrale energie-infrastructuur. Het wetsvoorstel Energiewet biedt volgens de gemeenten onvoldoende uitzicht dat een geïntegreerd reguleringskader voor alle energiemodaliteiten op afzienbare termijn beschikbaar komt.

Regisseur
Zowel Rotterdam als Amsterdam missen instrumenten en ondersteuning die nodig zijn om als regisseur van het lokale maatschappelijke krachtenveld richting te geven en tempo te bepalen van de energietransitie in de gebouwde omgeving. De Energiewet biedt wat dit betreft geen extra of nieuwe ondersteuning en stimulering ten opzichte van de Gaswet. De energietransitie vraagt veel van steden. Zo moeten grote delen van steden overstappen op een nieuwe energie-infrastructuur in de vorm van verzwaarde elektriciteitsnetten en nieuwe warmtenetten. Voor deze veranderingen zijn grote aanpassingen nodig in de bestaande infrastructuur en grote verbouwingen. Daarvoor is een zorgvuldige planning van belang om de transitie betaalbaar en de stad bereikbaar en leefbaar te houden. Maar momenteel heeft de gemeente nog niet het instrumentarium in handen om dit op een goede manier te coördineren. Deze worden waarschijnlijk opgenomen in een nieuwe wet met de werktitel Wet wijkgerichte aanpak en aanpassingen van in Energiewet en de Omgevingswet. De gemeenten roepen het rijk op haast te maken met deze wet. Daarnaast is het van essentieel belang dat naast bevoegdheden ook de financiële middelen voor de uitvoeringskosten en kosten voor gebouweigenaren geregeld worden.

Samenhang wetgeving
Daarnaast missen de gemeenten in de huidige conceptwet een toelichting op de samenhang tussen de Energiewet, Omgevingswet, Wet wijkgerichte aanpak en Warmtewet. Terwijl de maatschappelijke doelen uit de Omgevingswet ook passen bij de doelen in de Energiewet. Het maakt het daarom lastig om te bepalen of de Energiewet voldoende bijdraagt aan de bevoegdheden die gemeenten nodig hebben om te sturen op het Klimaatakkoord. Zo voeren gemeenten een terughoudend beleid ten aanzien van biomassa, waarbij nieuwe installaties met houtige biomassa bij voorkeur worden geweerd. De Omgevingswet biedt de mogelijkheid biomassacentrales te weren in het kader van de bescherming van de fysieke leefomgeving. Het is onduidelijk hoe deze bevoegdheid op grond van de Omgevingswet zich verhoudt tot de Energiewet. Voor zowel gas, elektriciteit als warmte willen gemeenten op een gelijkwaardige manier de publieke waarden bij de energietransitie kunnen vertegenwoordigen.  

Meer informatie:

Ga naar de Internetconsulatie Energiewet