Bij het vervangen van combiketels door warmtenetaansluitingen moeten woningcorporaties toestemming hebben van huurders. Dat is niet zo moeilijk als de communicatie optimaal is, het plan goed is en de financiële gevolgen voor de huurder duidelijk zijn. Toch hebben sommige woningcorporaties slechte ervaringen met participatie van huurders in verduurzamingstrajecten en zoeken ze daarom soms naar routes om de formele toestemming van de bewoner te omzeilen. 

Is het juridisch mogelijk om verouderde combiketels te vervangen voor warmtenetaansluitingen zonder dat daar toestemming van huurders voor nodig is? Dyon Noy, directeur van Atriensis, kwam deze vraag tegen in een casus, omdat een woningcorporatie de mogelijkheid serieus onderzocht. Het antwoord op de vraag is volgens Noy voer voor juristen. De mogelijkheid wordt gecreëerd door het onderscheid tussen onderhoud en verbetering van woningen. Wie beargumenteert dat het vervangen van de cv-ketel door een warmte-aansluiting onderhoud is, zou in theorie de toestemming van de huurder niet nodig hebben. 

Juridische sluiproutes
Een belangrijkere vraag is volgens Noy, waarom woningcorporaties zich in allerlei bochten zouden moeten wringen om dit soort wijzigingen zonder toestemming van huurders door te voeren. “Woningcorporaties staan voor een pittige opgave. Ze moeten hun woningbezit verduurzamen van de overheid, maar hebben daar wel de toestemming van huurders voor nodig. Ze willen dus voldoen aan hun maatschappelijke plicht, maar dat lukt niet zonder de instemming van de huurder.” Dat is volgens Noy dan ook de context waarin we mogelijk ontwijkingsgedrag van woningcorporaties moeten zien. “Als je er vanuit gaat dat huurders overal tegen zijn, is het logisch dat je naar wegen gaat zoeken om deze toestemmingsregels te omzeilen. Maar mijn advies zou zijn om dit soort juridische sluiproutes niet te gebruiken en te vertrouwen op het verkrijgen van toestemming van de huurders. Het lukt bijna altijd om vrijwillige toestemming van minstens 70% van de huurders van een bouwkundige eenheid te krijgen. Vanaf dat percentage zijn namelijk alle huurders te verplichten tot deelname.” 

Combineren met renovatie
Daarbij is volgens Noy een aantal zaken heel belangrijk. “Het gaat om drie dingen. Je moet een goed plan hebben, er moet een redelijke vergoeding tegenover staan en je moet goed communiceren. Als die drie zaken op orde zijn, lukt het eigenlijk altijd om de bewoner te overtuigen. Als het plan goed is, maar je communiceert slecht, gaan huurders zich verzetten.” Een ander advies van Noy luidt om als de kans zich aandient de aansluiting op een warmtenet te combineren met een renovatie. “Huurders schieten er relatief weinig mee op als je de combiketel vervangt door een warmtenetaansluiting. Maar als die vervanging gecombineerd wordt met een nieuwe keuken en badkamer, wordt het voor huurders veel aantrekkelijker. Dat geldt eigenlijk voor bijna alle verduurzamingsmaatregelen.” 

Facturering
Een ander punt van aandacht is volgens Noy de uitleg over de facturering bij een nieuwe warmtenetaansluiting. “Je moet dat heel goed uitleggen, want anders gaat het mis. Bewoners zijn het gewend om alleen een energierekening te krijgen van het energiebedrijf. Nu krijgen ze daarnaast ook een factuur van het warmtebedrijf. Dat maakt het voor de huurder ingewikkeld. Je kunt dan wel zeggen dat het woonlastenneutraal is, maar als ze het niet snappen, geloven ze het niet.” 

Op de foto:
Dyon Noy, directeur van Atriensis