In de IJssel ligt een groot potentieel voor de duurzame verwarming van de nabijgelegen steden. In Zutphen wordt met een modulaire aanpak gewerkt aan een warmtenet met thermische energie uit oppervlaktewater uit de rivier.

De buurt Helbergen in de Waterwijk is volgens de gemeente een voorbeeldwijk voor de ontwikkeling van een duurzaam warmtenet voor Zutphen. De wijk ligt zo’n zeshonderd meter van de IJssel én midden in Zutphen. De gemeente Zutphen, woningcorporatie Woonbedrijf ieder1, energiecoöperatie ZutphenEnergie en Firan maken samen met partners plannen om ruim 700 woningen in de buurt Helbergen aan te sluiten op een warmtenet dat gebruik maakt van thermische energie uit het oppervlaktewater van de IJssel.

De gemeente Zutphen en Woonbedrijf ieder1 hebben samen met Rijkswaterstaat, Alliander en Waterschap Rijn en IJssel een onderzoek uitgevoerd naar het potentieel van aquathermie met de IJssel als bron. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de warmte uit het rivierwater gebruikt kan worden om woningen te verwarmen.

Stapsgewijs naar aardgasvrije warmte
Met een warmtepomp en warmte-koude-installatie (WKO) kan warmte uit het oppervlaktewater van de IJssel naar de juiste temperatuur worden gebracht voor de verwarming van de bestaande bouw in Helbergen. Een modulair warmtesysteem en een distributienet zorgen dan voor de verwarming van zo’n 550 corporatiewoningen, ruim 160 particuliere woningen en vijf utiliteitsgebouwen (twee sporthallen, een buurtcentrum, een school en een zorginstelling).

Het modulaire warmtesysteem van Firan maakt in eerste instantie gebruik van een centraal wijkproductiestation met een hybride installatie met collectieve waterwarmtepomp en gasgestookte ketels (om piekbelastingen op te vangen en als back-up).

De IJssel als bron
De modulaire aanpak zorgt dat de warmte-oplossing in Helbergen efficiënt is uit te breiden naar andere wijken. Naar verwachting kan een groot deel van de 10.000 woningen in het midden van Zutphen op termijn duurzaam en aardgasvrij worden verwarmd dankzij het oppervlaktewater van de IJssel. Het open warmtenet met onafhankelijk netbeheer maakt het mogelijk om ook andere bronnen, leveranciers en gebruikers toe te voegen. De IJssel heeft daarmee een enorm potentieel als bron voor een duurzaam, betaalbaar en betrouwbaar warmtenet.

Keten- en transitiepartners
De ontwikkelingen in Helbergen zijn onderdeel van de gemeentelijke plannen voor een duurzaam en aardgasvrij Zutphen. De verschillende partners leveren elk een eigen bijdrage. Zo investeren de ketenpartners – de gemeente Zutphen, Woonbedrijf ieder1, energiecoöperatie ZutphenEnergie, Firan – in de realisatie van de nieuwe warmte-oplossing. De transitiepartners – Rijkswaterstaat Oost-Nederland, Waterschap Rijn en IJssel, de provincie Gelderland, Liander en Warmte uit Water (een samenwerking tussen Alliander en Rijkswaterstaat) – motiveren en ondersteunen de ketenpartners, en delen kennis met ministeries en andere projecten op het gebied van aquathermie.

De samenwerkingspartners zetten zich ook in voor een sterke business case voor de verduurzaming van Helbergen. De provincie Gelderland heeft een subsidie toegekend vanuit de Gelderse Proeftuin voor aardgasvrije wijken. Met de bijdrage werkt de gemeente samen met de partners én de bewoners de plannen voor het warmtenet verder uit.

Wijkvernieuwing
Voor de appartementen van Woonbedrijf ieder1 die worden aangesloten op het modulaire warmtesysteem staan inmiddels renovatiewerkzaamheden gepland, die het mogelijk maken om de woningen voor te bereiden op aardgasvrij wonen. De ontwikkeling van een aardgasvrije warmte-oplossing in Helbergen wordt ook gecombineerd met andere werkzaamheden in de wijk, waaronder de vernieuwing van de riolering. Tegelijkertijd onderzoekt de gemeente de mogelijkheden om samen met de verduurzaming van de warmtevoorziening en de gebouwde omgeving ook de sociaal-economische positie van de buurt te versterken. Daarmee ontstaat een win-win, en geeft de warmtetransitie een extra impuls aan wijkvernieuwing.

Meer informatie
Lees ook het artikel Zo belooft aquathermie de warmtetransitie versnellen

*Stichting Warmtenetwerk is niet verantwoordelijk voor de inhoud van blogs van deelnemers. Dit ligt, net zoals de rechten, bij de auteur. Stichting Warmtenetwerk publiceert blogs van deelnemers om het debat over de ontwikkeling van warmte te stimuleren en kennisdeling te bevorderen. De blogs zijn geen weergave van de standpunten van Stichting Warmtenetwerk. Wilt u in gesprek komen met de auteur? Dit kan Stichting Warmtenetwerk bemiddelen (mits de auteur akkoord gaat). U bent welkom om een contactverzoek in te dienen via het ledenprofiel.