In de Hilversumse wijk De Meent worden 25 woningen uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw aardgasvrij gemaakt dankzij aansluiting op een warmtenet. Dat gebeurt op innovatieve wijze, want per blok worden de woningen op een eigen bodembron aangesloten. Dankzij dit ‘blokcollectief’ kunnen meerdere woningen de kosten voor de bodemwarmtebron en de bijbehorende techniek delen. Een ander voordeel ten opzichte van het in een keer aansluiten van een hele wijk is dat blok voor blok kan worden opgeschaald. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de hele wijk van 624 woningen van bodemwarmte wordt voorzien.

Al enkele jaren geleden zijn de buurtbewoners van De Meent druk doende om hun wijk aardgasvrij te maken. Vanaf 2017 is ook de gemeente Hilversum aangehaakt en is samen met de bewoners en de twee woningcorporaties De Alliantie en Het Gooi en Omstreken de pilot De Meent Aardgasvrij opgezet. Daarvoor is ook succesvol subsidie via het Programma Aardgasvrije wijken aangevraagd en opgehaald.

De proeftuin is gesitueerd in het noordelijk deel van de wijk en het gaat om zowel particuliere- als corporatiewoningen. Een essentieel onderdeel in de pilot is het door de initiatiefnemers genoemde arrangementenmodel. Per woning wordt op blokniveau gekeken wat per type woning de meest haalbare technische oplossing is. Daarbij gaat het om: aanpassingen aan de gebouwschil (isolatie), het vervangen van de warmteoverdracht-installatie, inclusief waterwaterwarmtepomp, en het aanleggen van een centrale bron per blok (bodemlus).

Miljoeneninvestering
De totale benodigde investering voor de pilot bedraagt circa € 33 miljoen. De corporaties investeren zelf in de huurwoningen om deze naar energielabel B te brengen. Dat betekent voor De Alliantie een investering van € 9,5 miljoen en voor Het Gooi en Omstreken € 4 miljoen. Per woning leggen ze ook nog eens € 1000 in voor de aardgasvrije warmteoplossingen. Particuliere woningeigenaren moeten derhalve € 19,4 miljoen ophoesten. Dat is per woning tussen de € 50.000 en € 85.000. Daarvoor kunnen deze bewoners een duurzaamheidslening afsluiten bij het NEF én de gemeente Hilversum. Verder worden ze ontzorgd in het nemen van isolatiemaatregelen.

Laagtemperatuurnet per blok
Bij de blokaanpak van De Meent Aardgasvrij wordt per blok van 6 rijtjeswoningen een laagtemperatuur bronnet aangelegd, gevoed door een gesloten lus van 300 meter diep, aangevuld met een waterwaterwarmtepomp per woning. Hiermee wordt een relatief warme en constante brontemperatuur van 10-15 graden uit de bodem opgehaald, waarbij het rendement duidelijk hoger is dan bij een luchtwaterwarmtepomp, zo stellen de initiatiefnemers.

De uitdaging zit vooral in het veel beter isoleren van de huizen naar energielabel B. Zowel de vloeren, spouwmuren en ramen als de daken moeten worden aangepakt. Qua ventilatie wordt nog bekeken of de huizen, die nu zijn voorzien van mechanische ventilatie, ook een decentrale wtw-installatie nodig hebben. Daarnaast worden de woningen voorzien van zonnepanelen. Deze oplossingen hebben tevens als voordeel dat de huizen ook gekoeld kunnen worden.

Leerervaringen opdoen
“Er zijn momenteel ongeveer 25 woningeigenaren geïnteresseerd om mee te doen met het koploperstraject. De eerste stap voor hen is een energieadvies op maat. Op basis hiervan besluiten zij of ze daadwerkelijk deel gaan nemen aan het traject. In het traject worden de bewoners intensief begeleid. Ook krijgen ze een financiële bijdrage voor het deel van de investering dat niet binnen 15 jaar wordt terugverdiend (onrendabele top)”, aldus de initiatiefnemers op hun site.

Met deze pilot is het de bedoeling om leerervaringen op te doen met de verschillende woningsoorten in De Meent. Dat moet concrete voorbeelden opleveren, zodat andere Meentbewoners ervaren en voelen wat een warmtepomp voor hen kan betekenen. Uiteindelijk moet in 2028 de gehele wijk aardgasvrij zijn.