Hoe kunnen bewonersinitiatieven zichzelf versterken en professionaliseren en zo een betere partij worden voor overheden en de markt bij het verduurzamen van hun wijk? Energiek Poelgeest heeft 16.000 euro ontvangen van de Provincie Zuid-Holland om hiervoor een handleiding op te stellen.

In opdracht van de provincie doet de bewonerscoöperatie – vernoemd naar een wijk midden in Oegstgeest – tussen nu en medio 2023 ervaring op met het versterken van de eigen organisatie. Met het geld wordt bijvoorbeeld een opleiding tot Coöperatief Buurtbegeleider aangeboden aan wijkbewoners. Doel is om zo een betere, professionelere partij te worden voor overheden en bedrijven en mee te kunnen beslissen over energieoplossingen voor de buurt. “We kunnen met het geld onze coöperatie versterken door middel van lobby en trainingen en ook de buurt verder organiseren”, legt secretaris Frank ter Beek uit. “Daarnaast wordt er een literatuurstudie gedaan naar methodes die hiervoor beschikbaar zijn en hoe je die kunt inzetten.”

Dit leertraject moet leiden tot een handleiding waar andere bewonerscoöperaties en -initiatieven van kunnen leren. Energiek Poelgeest werkt hierin nauw samen met de Zuid-Hollandse afdeling van Energie Samen, koepel- en belangenorganisatie van energiecoöperaties. Medio volgend jaar loopt het project af. “We zullen dan bijeenkomsten en presentaties organiseren. Ook komt er iets op papier over de methodes en aanpak.”

Ervaringsdeskundige
Energiek Poelgeest is ervaringsdeskundige: het initieerde eerder een haalbaarheidsstudie naar het verduurzamen van het al bestaande warmtenet, in samenwerking met en met steun van onder meer Vattenfall (die de concessie heeft voor het huidige warmtenet), de gemeenten Oegstgeest en Leiden en het waterschap Hoogheemraadschap van Rijnland. “De trigger voor ons destijds waren de plannen om de warmte voor dit warmtenet helemaal uit Rotterdam gaan te halen. Dat zou dan komen van de afvalverbranding Rijnmond. Daar waren wij niet zo gelukkig mee, want dat zagen we niet direct als een duurzame bron.”

De bewonerscoöperatie wilde aquathermie als mogelijke bron voor het warmtenet onderzoeken, waarbij thermische energie uit de Klinkerbergplas verderop in de gemeente zou kunnen komen. “Uit de haalbaarheidsstudie bleek dat we het zover niet eens hoefden te zoeken, omdat er twee geschikte bronnen dichterbij liggen: de afvalwaterzuivering en de Haarlemmertrekvaart die vlak langs de wijk loopt.”

Het rapport had een positieve uitkomst. “Wij wilden dus graag verder met de verschillende partijen, maar dat bleek lastig. De Gemeente Oegstgeest had er geen middelen meer voor en het waterschap wilde alleen meedoen als de gemeente mee zou doen. De Provincie wilde wel dat we verder zouden gaan.”

Intentieovereenkomst
Met Vattenfall werden wel verdere afspraken gemaakt, in de vorm van een intentieovereenkomst, vervolgt Ter Beek. Daardoor zijn de plannen inmiddels toch een aantal stappen verder gekomen en zijn er twee businesscases uitgewerkt voor het verduurzamen van het warmtenet met aquathermie. “Het blijkt inmiddels ook voor de gemeente weer interessant. We zijn een voorbeeldproject en worden betrokken bij de wijkuitvoeringsplannen die ze heeft gemaakt en waarbij ze bewoners wil betrekken.”

De Klinkerbergerplas – die Energiek Poelgeest na de haalbaarheidsstudie links liet liggen, is nu in onderzoek voor een aantal andere wijken die dichterbij liggen. “Dat is wel grappig: zo wordt ons initiatief toch op verschillende manieren opgepakt.”