Energieopslag en warmtenetten zijn een goede combinatie. Duurzaam opgewekte energie kan zo over de seizoenen heen opgeslagen worden en verspreid worden met een warmtenet. Hierdoor wordt het bijvoorbeeld mogelijk om in de zomer geoogste zonne-energie te gebruiken voor verwarming in de winter. Deze manier van verwarmen combineert installatietechniek, warmtenettechnologie en slimme software. Warmtenetwerk beschrijft twee systemen die opslag combineren met een warmtenet.

CESAR
Een manier van energieopslag is het CESAR-systeem. Hierbij wordt elektrische energie opgeslagen in steen. Met de warmte uit het gesteente kunnen vervolgens via een warmtenet huizen verwarmd worden. CESAR wordt momenteel toegepast in Ecodorp Boekel waar 36 woningen met deze nieuwe techniek voorzien worden van warmte. In het Ecodorp worden 600 zonnepanelen geplaatst op woningen. Met deze elektrische energie wordt de basaltsteen geladen. De steen wordt geplaatst in een cilinder van 17 meter doorsnee en een hoogte van 7 meter, waarvan 2 meter ondergronds.

In de basaltsteen van CESAR is een buizensysteem gemaakt dat werkt als een elektrische gloeispiraal die de steen naar hoge temperaturen tot 500 graden kan verwarmen. Vervolgens wordt lucht door de warme buizen in de steen geblazen. Deze lucht wordt weer afgegeven aan een buffervat via een warmtewisselaar. In het buffervat wordt het water continu op zestig graden gehouden. Dit buffervat geeft via een warmtewisselaar en een warmtenet warmte af aan de aangesloten woningen. Het buffervat moet vanwege de hoge temperaturen natuurlijk goed geïsoleerd worden en is daardoor minder geschikt voor kleinere systemen. Woningprojecten vanaf 30 tot 40 woningen kunnen op dit systeem worden aangesloten.

Ecovat
Een manier om energieopslag te koppelen aan warmtenetten wordt toegepast door Ecovat. In dit systeem brengt een ondergronds opslagvat de vraag- en aanbodprofielen van warmtenetten in balans. Hierdoor is het mogelijk duurzame energie tijdelijk ondergronds op te slaan en op een later tijdstip te gebruiken. Ecovat is opgebouwd uit een betonnen buitenvat met daarin een geïsoleerd binnenvat. Zowel warmte als koude kan erin opgeslagen worden. Woningen die aangesloten zijn kunnen daarom direct verwarmd of gekoeld worden. Ecovat is met name geschikt voor grootschalige toepassing in bestaande wijken waar veel B-labelwoningen staan. Deze woningen zijn voor de oplossing ideaal en zijn in den lande ruim voorradig. Veel corporatiewoningen hebben bijvoorbeeld een B-label. Idealiter kan Ecovat 70 kW/m2 per jaar leveren en dat is ongeveer de warmtevraag van een B-labelwoning.

De opslag van Ecovat is geschikt voor verschillende bronnen en kan energie voor zes maanden opslaan. Zo kan zonne-energie worden opgeslagen om die als thermische energie te gebruiken in de winter. Maar de opslag kan ook gevoed worden met restwarmte. Daarnaast is het mogelijk om te koelen met het systeem. Ecovat kan dus met verschillende bronnen gevoed worden; zonthermie en warmtepompen kunnen zo bijvoorbeeld gecombineerd worden met restwarmte. Deze warmte kan dan via een warmtenet, een aantal Ecovaten en andere gebouwen uitgewisseld worden. Deze techniek heeft toegevoegde waarde in zogenaamde open warmtenetten waarbij energie uitgewisseld wordt. Ecovat is vooral geschikt voor grootschalige toepassing vanaf 750 woningen.

Op de foto:

1. Schematische weergave van Ecovat (Ecovat)

2. Schets van project Ecodorp Boekel (CESAR)