Een combinatie van koeling uit een wko met warmte uit een stadswarmtenet komt nog niet veel voor, maar daarin gaat snel verandering komen. Naar deze zogeheten hybride wko’s is vooral in nieuwbouwprojecten veel vraag van projectontwikkelaars. Dat is voor energieproducent en eigenaar van een aantal stadswarmtenetten in Nederland, Vattenfall, reden om er de komende jaren flink op in zetten.

 

Eerder dit jaar kondigde Vattenfall aan in vier Amsterdamse buurten nieuwbouwprojecten op deze manier van koeling en warmte te voorzien. Het gaat om projecten in Elzenhagen Zuid, Sluisbuurt en twee in Buiksloterham. Al eerder had het energiebedrijf aangekondigd in Nijmegen het nieuwbouwgebied Waalkwartier op dezelfde wijze van energie te voorzien. “En de aanvragen op meer plekken in Amsterdam, Almere en Rotterdam komen zo snel binnen, dat we wel kunnen spreken van een exploderende trend”, vertelt Steven Kerstel, projectmanager van deze nieuwe business binnen Vattenfall.

 

Eén systeem voor warmte en koeling
“Hybride wko’s zijn een doorontwikkeling van onze levering van koeling, die we al een aantal jaren leveren onder de naam Comfort Koeling”, legt Kerstel uit. “In dat concept hadden we twee autonome systemen: één voor koeling en één voor warmte. In de hybride wko-variant koppelen we het koelingssysteem aan het stadswarmtenet. Omdat vanwege de BENG en TO-juli-regelgeving respectievelijk duurzaamheid en koeling in nieuwbouwwoningen steeds belangrijker wordt, willen we dit geïntegreerd aanbieden. Dat betekent ook dat er één afleverset is voor de vloerverwarming, waar we voorheen er twee hadden. Een ander verschil is dat bij een hybride wko wel een warmtepomp wordt ingezet; dat is overigens een grote collectieve warmtepomp dus niet individueel.”

 

Stadswarmte voor optopping
Een hybride wko-systeem met het stadswarmtenet haalt koeling uit de wko. De temperatuur van de warmte uit de wko wordt door de warmtepomp verhoogd om voor ruimteverwarming te gebruiken. “Daarnaast wordt het stadswarmtenet gebruikt om de warmte uit warmtepomp, meestal rond de 45 graden Celsius, op te toppen naar tussen de 70 en 75 graden Celsius om in de woning op een veilige manier warm tapwater te maken en voor aanvullende warmtebehoefte in de winterperiode. Daarbij gebruiken we een collectieve industriële warmtepomp, dus geen individuele warmtepompen in de woningen. Op deze manier kunnen we ook het beste optimum bereiken tussen de warmte uit het stadswarmtenet en de koeling en warmte uit de wko. En daarmee benutten we dus ‘the best of both worlds’, en dus het maximale rendement. Als je een solo-wko hebt, heb je altijd een beetje te veel van het ander, en je moet de balans in de bodem bewaken. Bij een hybride wko hebben we geen regeneratiefaciliteit nodig, want dan zorgt het stadswarmtenet ervoor om die balans te behouden.”

 

Leveringszekerheid
Dat stadswarmtenet wordt op deze hybride manier tevens duurzamer gebruikt. Kerstel: “Het stadswarmtenet in bijvoorbeeld Amsterdam wordt al steeds duurzamer, van restwarmte uit de AEB en de industrie, en in de toekomst ook steeds meer restwarmte van datacenters. Daarmee helpen we datacenters met het nuttig hergebruiken van hun restwarmte. Met de voeding uit wko’s wordt het nog duurzamer, maar we weten ook dat solo-wko’s niet altijd heel efficiënt werken en niet altijd een goede mate van leveringszekerheid hebben. Met het stadswarmtenet hebben we die hoge efficiëntie en leveringszekerheid wel.”

In Amsterdam voert Vattenfall dit in de stadsdelen Nieuw-West en Noord uit via hun 50-50 joint venture Westpoort Warmte met de gemeente Amsterdam. “We zijn inmiddels in Elzenhagen bezig met bouwen van de energiecentrales, waarin de collectieve warmtepompen worden geplaatst. Daarnaast leggen we hier nu de leidingen aan. In de Sluisbuurt bouwen we zelfs 2 grote energiecentrales om alle woningen op aan te kunnen sluiten. De verwachting is dat de eerste woningen in deze buurten in 2024 worden opgeleverd.”

 

Almere
Ook in Almere is Vattenfall bezig met hybride wko’s. “Hier hebben we een van onze grootste stadswarmtenetten liggen en zijn we op twee plekken bezig met hybride wko’s. Zoals bij een project van Van der Valk, waar een herontwikkeling wordt doorgevoerd van een oud kantoorcomplex in Almere. Dit is dusdanig groot dat we een gebouwgebonden hybride wko-systeem realiseren. Want in de andere gevallen gaat het om gebiedsgerichte systeem. Daarnaast ontwikkelt Amvest het nieuwbouwgebied Almere-Duin. Zij willen naast de aanwezige stadswarmte ook koeling voor de laatste fase van de 3.000 woningen en 100.000 m3 commercieel vastgoed. Dat gaan we dus realiseren door een wko te koppelen aan het stadswarmtenet.”

 

Veel vraag
Naast Almere en Amsterdam is eveneens in Rotterdam veel vraag vanuit projectontwikkelaars van nieuwbouwprojecten voor dit concept. En het geplande nieuwbouwgebied Waalkwartier in Nijmegen wordt ook voorzien van hybride wko op het stadswarmtenet in de Gelderse stad. Hier worden 300 woningen gerealiseerd door BPD Bouwfonds. Dit is het laatste deelgebied van de grootschalige gebiedsontwikkeling Waalfront, en ligt aan de Waal tussen de Waalhaven en Park Fort Krayenhoff. De te realiseren warmte- en koude-installatie en de bronnen voor deze woningen kunnen ook worden ingezet voor de toekomstige eigenaren in de volgende bouwfasen van het Waalkwartier.

 

Alle Warmtenetten in Nederland op één plek
Wilt u weten hoe het huidige warmtenet ‘Amsterdam Noord en West’ eruit ziet, uit welke componenten het bestaat en welke initiatiefnemers erachter zitten? Neem dan een kijkje in de Warmteprojectentool van Stichting Warmtenetwerk. Hier ziet u op een handige landkaart alle projecten in Nederland bij elkaar. Door middel van de handige filters vindt u eenvoudig hét praktijkvoorbeeld dat het beste aansluit bij uw informatiebehoefte, waarna u desgewenst ook eenvoudig contact kunt opnemen met betrokken partijen.