Nog nooit is zó duidelijk geweest, dat veel landen in Europa voor de energievoorziening te afhankelijk zijn geworden van het buitenland. Zo ook Nederland. We worden overspoeld met berichten in de landelijke, regionale en sociale media over de nadelige positie waarin we ons op dit moment bevinden. Het besef dat de energietransitie op allerlei vlakken versneld moet worden, wordt hevig aangewakkerd. Warmtenetten leveren een belangrijke bijdrage aan de oplossing hiervoor.
In Nederland bedraagt het aandeel aardgas dat gebruikt wordt als energiebron, maar liefst 44% (1307 PJ) van het totale primaire energieverbruik. Overige bronnen voor primaire energie zijn bijvoorbeeld aardolie, steenkool en hernieuwbare energie. Van de totale aardgasconsumptie wordt 28% (365 PJ) verbruikt voor ruimteverwarming en warm tapwater voor woningen en overige gebouwen (Bron: Energie in cijfers 2022, EBN).
Alternatieven voor aardgas
Er zijn naast aardgas nog vele andere warmtebronnen in te zetten om in onze warmtevoorziening te voorzien. Voorbeelden hiervan zijn: bodemenergie, geothermie, restwarmte, lucht, biomassa en zonthermie. Door optimaal gebruik te maken van deze warmtebronnen, kunnen we de consumptie van aardgas aanzienlijk verlagen, waardoor we er veel minder afhankelijk van worden. De energie uit deze bronnen, die op dit moment nog als ‘alternatieven’ worden gezien maar in de toekomst een veel prominentere rol zullen innemen, kan op lokaal niveau worden gewonnen.
Duurzaam
Het lokaal winnen van energie voor verwarming (en koeling!) is ook nog eens een stuk duurzamer. Het aardgas dat in het buitenland wordt gewonnen en vervolgens naar Nederland wordt geëxporteerd, laat een slechte footprint achter. Bij de winning en het transport van aardgas vanuit bijvoorbeeld Rusland (vanuit Siberië) wordt er veel CO2 uitgestoten en komt er veel methaan vrij.
In een artikel van Emerging Europe zegt energiespecialist Jilles van den Beukel hierover:
“Verschillende componenten dragen bij aan de grote koolstofvoetafdruk van Russisch gas. Ongeveer 10 procent van het gas dat via het pijpleidingsysteem in Siberië binnenkomt, wordt in compressorstations, die gas door de pijpleidingen duwen, verbrand. Methaanlekken komen relatief veel voor in Rusland (zeer onzekere schattingen nemen aan dat dit ongeveer twee procent van het geproduceerde gas is) en methaan is een veel krachtiger broeikasgas dan CO2. Methaanlekken zijn gerelateerd aan veel verschillende oorzaken, zoals het falen van verschillende hardwarecomponenten, opzettelijke ontluchting tijdens onderhoud en onvolledig affakkelen.” |
Lokale bronnen steeds belangrijker
Om de klimaatdoelstellingen te kunnen behalen, is een versnelling van de energietransitie nodig. Al sinds 2008 zet Stichting Warmtenetwerk zich samen met haar deelnemers uit de gehele warmteketen in om te werken aan duurzame collectieve warmte. Voor de energietransitie is het van belang om geen enkele duurzame techniek of bron uit te sluiten, we zullen alle mogelijkheden moeten benutten die passen bij de verschillende situaties en uitdagingen die er zijn. Ook is het belangrijk om de verduurzaming van bronnen te versnellen. In de toekomst zal het aantal lokale duurzame bronnen alleen maar toenemen, om het gebruik van fossiele brandstoffen zo snel mogelijk terug te dringen en daar hernieuwbare energie uit de directe omgeving voor in de plaats te zetten.
Warmtenetten essentieel voor onafhankelijkheid, flexibiliteit en verduurzaming
Voor het leveren van de energie uit lokale warmtebronnen aan huishoudens, bedrijven en industrie zijn warmtenetten essentieel. Een warmtenet is een netwerk van leidingen onder de grond waardoor warm water naar huizen of gebouwen stroomt om ze te verwarmen en van warm tapwater te voorzien. Op deze manier kunnen hele woonwijken aardgasloos worden verwarmd (en gekoeld).
Solide basis: nu én in de toekomst
Collectieve warmtenetten helpen de energietransitie te versnellen op de grootst mogelijke schaal. Ook wordt er met een warmtenet een solide basis voor de lange termijn gelegd. Gaandeweg kunnen er steeds meer duurzame bronnen van het heden én van de toekomst worden aangesloten op het reeds bestaande distributiesysteem. Ook kunnen warmtenetten gemakkelijk worden uitgebreid en kunnen verschillende straten, wijken en bronnen met elkaar worden verbonden.
Onderzoek DWA: warmtenet soms anderhalf keer goedkoper dan CV op aardgas
Omdat warmtenetten kunnen helpen minder afhankelijk te worden van fossiele energie, heeft de NVDE aan onderzoeksbureau DWA gevraagd om uit te zoeken hoe dat op dit moment financieel uitpakt voor de consument. Hierbij is gekeken naar verschillende energiecontracten van huishoudens met een CV-ketel, waarvan de kosten zijn afgezet tegen de gemiddelde kosten van een aansluiting op een warmtenet. Een samenvatting van de uitkomsten leest u hier. (Bron: NVDE)
De kracht van het collectief
Op het platform van Stichting Warmtenetwerk helpen wij o.a. gemeenten en woningcorporaties verder met gerichte informatie over collectieve warmte. Op deze pagina vindt u handvatten, praktijkvoorbeelden, deskundige partners en mogelijkheden voor ruggespraak met onze community.
Samen met onze deelnemers helpen wij nieuwe initiatieven graag op weg met kennis, informatie en inspiratie. Voor de energietransitie!
