Dankzij een uitgebreide spoelactie van het vervuilde distributienetwerk in de wijk De Beljaart in Dongen, is de doorstroming van het door Eteck overgenomen warmtenet weer optimaal. Advies voor de hele warmtesector: “Controleer minimaal één keer per jaar de waterkwaliteit van je systemen”, zegt assetmanager Philip Holswilder.

“Nee, vaak komt het niet voor”, zegt Holswilder desgevraagd. “Zo lang ik bij Eteck werk, is dit de tweede spoelactie die wij doen, en de eerste op deze schaal.” Het doorspoelen van de wijk – uitgevoerd in samenspraak met Gemeente Dongen en de wijkraad en in samenwerking met Avf Water en Collectief Onderhoud BV – heeft medio vorig jaar al plaatsgevonden, waardoor de resultaten inmiddels bekend zijn. “We kunnen zien dat de doorstroming richting de wijk veel beter is. Ook zijn er 70% minder storingstickets ten opzichte van vorig jaar.” De Beljaart is een wijk met 162 woningen uit 2008, aangesloten op een wko met twee warmtepompen en een gedeeltelijke gasinstallatie voor warm tapwater. “Dus een Bivalent-systeem. Warm tapwater wordt door de gasketel opgewarmd. Het ging hier vooral om het distributienetwerk van de CV en het koelwater.”

Vervuiling
Dat distributienet bleek vervuild. Eteck merkte na de overname van de exploitatie van dit project in 2017 dat er steeds meer klachten kwamen van bewoners over een gebrek aan warmte. De leverancier zelf constateerde daarnaast vervuilde filters in de afleversets. “Na het nemen van een watermonster door Avf Water in 2020 bleek dat het water in het distributienetwerk dusdanig was vervuild, dat we mogelijkerwijs moesten gaan spoelen.” Omdat het een open systeem is – er is geen scheiding tussen hoofddistributie en de woningen – zat de vervuiling door het hele net. De mate van vervuiling bleek na verder onderzoek ook per woning te verschillen, zegt Holswilder. “Je kon zien dat de flow terugliep. Tot zulke lage waardes dat er problemen ontstonden om het huis nog warm te krijgen, vooral als het wat kouder was. In een enkel geval was er nagenoeg geen doorstroming meer, zo dicht zat het filter. Het lastige daarvan was, dat het niet constant in dezelfde hoek van de wijk zat. Daar was geen peil op te trekken.” De oorzaak van de vervuiling? Die is volgens Holswilder niet heel duidelijk te stellen. “Wat we nu wel weten is dat er door de vorige eigenaar een waterbehandeling is aangebracht, maar deze bleek niet afdoende om vervuiling tegen te gaan.” 

Tijdelijke maatregelen
Spoelen in het stookseizoen was uiteraard geen optie. Daarom werd de winter van 2020-2021 overbrugd met tijdelijke maatregelen. In de centrale techniekruimte in de wijk verving Eteck doorlopend filters. Zodra een bewoner een klacht had werd daar direct op geacteerd. Daarnaast ging Eteck preventief elke maand alle woningen af om de filters in de afleverset te spoelen. “Om de mensen de winter door te helpen met een werkend systeem”, aldus Holswilder. Ondertussen werd het plan voor de spoelactie verder uitgewerkt. “Al met al heeft dit een jaar in beslag genomen. Om het plan te maken, vergunningen te verkrijgen en de middelen, faciliteiten en bedrijven te vinden die het voor ons konden uitvoeren. Alles overigens in goed contact met wijkraad en de gemeente, die voor ons concessiehouder is. Daar zijn we constant mee in gesprek geweest.”

Zes spoelpunten met afsluiters
Om het netwerk te kunnen doorspoelen was het eerste idee om inboringen te maken in het leidingnet onder de woningen. Dat bleek op veel plekken te lastig – want vaak onbereikbaar – en bovendien ontstond hiermee het risico op toekomstige lekkages in de leidingen – met allerlei arbeidsintensief periodiek onderhoud tot gevolg. “Dan zouden we jaarlijks moeten gaan inspecteren in de kruipruimte. Dat was een reden om niet voor deze aanpak te kiezen. De wijkraad stond daar overigens ook niet achter.” Eteck koos ervoor om op een zestal punten in de wijk de leiding op te graven en centrale spoelpunten met afsluiters aan te brengen. Die waren destijds bij de aanleg niet aangebracht. “Door het aanbrengen van deze afsluiters konden we secties maken. Anders zou de hele wijk zonder warmte zitten voor een aantal weken. Nu hadden we per sectie korte een spoelactie in twee dagen tijd.”

Uitvoering
De afsluitpunten zijn na de spoelactie intact gebleven en bovengronds afgewerkt. “Mochten we dan in de toekomst een groep moeten dichtzetten of afsluiten, dan hebben we daar een functionaliteit voor. Dat is een bijkomstigheid van deze actie.” De uitvoering vond plaats gedurende drie weken in juni 2021. Daarbij is alles van centrale installatieruimte in de wijk tot en met de installatie in de woningen op druk met demiwater doorspoeld. In de video die Eteck onlangs over het project publiceerde, wordt uitgelegd hoe dat in zijn werk ging. Eerst werd gespoeld vanuit de woningen naar de spoelpunten, en vervolgens vanuit de spoelpunten naar de technische ruimte. Met een snelheid die 1,5 keer hoger is dan de ontwerpsnelheid, waardoor al het loszittende vuil is afgevoerd. Daarnaast zijn alle installaties in de woningen zelf doorgespoeld en zijn de warmtepompen in de centrale techniekruimte vervangen. 

Monitoring
Resultaat van de actie is niet alleen een warmte en koude-voorziening die weer functioneert zoals het hoort: de waterkwaliteit wordt sindsdien continu gemonitord. Ook toetst de gemeente onafhankelijk de kwaliteit. Is dit een voorbeeld van onderhoud dat de sector vaker zal zien? “Het is zeker een belangrijk item om mee te nemen: controleer minimaal een keer per jaar op je projecten de waterkwaliteit. Wij doen dat inmiddels op alle projecten. Dan kan je namelijk vroegtijdig ingrijpen en voorkomen dat het zover komt. Het strakker monitoren van de waterkwaliteit is een direct gevolg van deze actie.”

Meer informatie:

Bekijk de video over de spoelactie op LinkedIn.