Hoe krijg je kleinschalige collectieve warmteprojecten in de bestaande bouw succesvol gefinancierd? Een nieuwe rapport van Invest-NL wijst de weg. Aanbeveling richting de sector is onder meer: ontwikkel standaardovereenkomsten, zekerheden en statuten. Dat zou dit type projecten helpen versnellen.  

De mogelijkheden en onmogelijkheden voor het financieren van kleinschalige, collectieve, duurzame warmteprojecten vanuit een 360°-perspectief: een blauwdruk. De volledig titel van het rapport – samengesteld door Fakton Energy en Rard Rijcken in opdracht van Invest-NL – laat over de inhoud niets te raden over.

De aanleiding: kleinschalige warmtenetten – projecten van ongeveer 250 tot 5000 WEQ (woningequivalenten) – lopen nogal eens vast op financiering. Anders dan bij grote warmtenetten is er veelal geen groot energiebedrijf bij betrokken dat investeert – het initiatief komt vaak van lokale partijen zoals energiecoöperaties. Het vinden van projectfinanciering is dan noodzakelijk. En daar wringt soms de schoen. “Verschillende initiatiefnemers van dit type projecten structureren hun project niet altijd op een manier die financierbaar is. Het is voor veel initiatieven onvoldoende duidelijk wat er nodig is om financiering op te halen, waarmee zij hun project tot uitvoering en exploitatie kunnen brengen”, zo schrijven de onderzoekers.

Financieringsvormen
Het rapport gaat in op de financieringsvormen die er zijn er voor kleine projecten in de bestaande bouw, wat er nodig is voor dergelijke projecten om ‘bankable’ te zijn en welke stappen initiatiefnemers vervolgens in de verschillende fasen van een project moeten zetten. Bankable betekent dat er mogelijkheden zijn om externe financiers aan te trekken.

Een lokaal warmtebedrijf (SPV) met directiemandaat is bijvoorbeeld op juridisch vlak een must. Wat techniek en duurzaamheid betreft, hebben projecten een goed meerjarenonderhoudsplan nodig en een bronnenstrategie, om aan te tonen dat het project aan toekomstige strengere eisen kan voldoen – met name een punt bij de inzet van restwarmte. 

Zo belicht het rapport ook de do’s op het vlak van organisatie en zeggenschap, contracten en belicht het waar een goede businesscase minimaal aan moet voldoen. Het rapport is geschreven mede op basis van interviews met banken, fondsen en partijen met ervaring in en kennis over warmteprojecten in de bestaande bouw (specifiek EnergieSamen, Firan, GroeneWarmte en Kelvin).

De noodzaak voor het rapport wordt ook door financiers onderschreven. “Alle financiers die we gesproken hebben, bevestigen het belang van dit onderzoek en de relevantie van de kennis die in dit onderzoek is gebundeld. Het is zaak om de kennis in dit document snel en wijdverbreid te verspreiden. Zeker in het licht van de brief van minister Jetten over de marktordening onder de nieuwe Warmtewet van 21 oktober jl. Deze brief roept bij veel partijen vragen op over hoe zij hun projecten moeten structureren. Dit document geeft handvatten.”

Aanbevelingen
Concrete aanbevelingen richting de sector geeft het rapport ook. Zo is er grote behoefte aan standaardovereenkomsten, zekerheden en statuten. “Verdere uitwerking hiervan door een combinatie van specialistische adviseurs en advocaten, die marktpartijen nauw betrekken, is een effectieve manier om te voorzien in deze behoefte. Zo kunnen projecten worden versneld.” 

De rapporteurs zien hierbij een rol voor partijen als EZK, Invest-NL, NPLW en Stichting Warmtenetwerk. Het is hierbij van belang dat deze standaard documenten breed en vrij beschikbaar zijn en telkens worden ge-update met nieuwe aanbevelingen uit de praktijk.

Ook zou er financiering moeten komen voor de initiatief- en ontwikkelfase  – wanneer hoge kosten worden gemaakt – en het vollooprisico om projecten te versnellen.

Meer informatie:

Download het rapport via de website van Invest-NL.