Eigen Warmte Balk
Sinds mei 2022 werkt Balk, vroeger de hoofdplaats van Gaasterland (nu: gemeente De Fryske Marren), aan draagvlak voor de realisering van een warmtenet. Voor de kern van het Friese dorp is dit een goed alternatief voor het bestaande gasnetwerk, blijkt uit een studie van IF Technology. Via dorpsbijeenkomsten en een nieuwe website gaat ‘Eigen Warmte Balk’ stapsgewijs in kaart brengen wat de mogelijkheden zijn.
Het project Eigen Warmte Balk
Het project Eigen Warmte Balk is in 2020 begonnen en streeft naar een aardgasvrij en CO2-neutraal Balk in 2030. Dit gebeurde toen vanuit de ambitie om positief bij te dragen aan een beter klimaat. Nu streven ze nadrukkelijk naar ook het betaalbaar houden van de energierekening voor elke Balkster. Inmiddels is er een haalbaarheidsonderzoek gedaan. De volgende stap is gezet: Eigen Warmte Balk is een project geworden voor én door alle inwoners en ondernemers van Balk. Mei elkoar kunnen ze hun ambitie realiseren.
Haalbaarheidsstudie
In april 2022 liet de studie van IF Technology zien dat dergelijke plannen voor Balk haalbaar en realistisch zijn. De haalbaarheidsstudie viel in twee delen uiteen: een verkennende fase (inventarisatie) en een gedetailleerde uitwerking voor het centrum van het dorp en de grensgebieden (zowel die van het dorp als het industrieterrein).
Balk bestaat uit 1900 woningen met een warmtevraag van gemiddeld 45 GJ per woning en 250 kleinschalige utiliteitsaansluitingen. Zowel het type woning als het bouwjaar daarvan is divers: vanuit het historische centrum langs het riviertje de Luts, uitmondend op het Slotermeer, is het dorp aan de oost- en westrand uitgegroeid met recent gebouwde, veelal vrijstaande woningen. Plaatsing van individuele warmtepompen voor het centrum is goed te realiseren en overzichtelijk qua kosten. Door de dichte bebouwing heeft een collectief MT warmtenet hier grote kans van slagen. De bronnen zijn gebruik van restwarmte van AVK plastics en aquathermie uit de Luts. Seizoensopslag in de bodem levert geen problemen op.
Volgens IF Technology heeft vooral de tariefstructuur en het aansluiten van allerhande grootverbruikers (op het industrieterrein) grote invloed op de business case. Immers, hoe verder van de bronnen, des te moeilijker het zal worden. Dat vraagt om maatwerk en het aanboren van subsidies, niet alleen voor de historische gebouwen in het centrum – financieel, technisch, organisatorisch – maar ook voor het bedrijvencentrum ten zuidwesten van Balk.
Toekomstplannen
De werkgroep ‘Eigen Warmte Balk’ zal die uitdaging de komende tijd gaan oppakken. In de werkgroep werken Energiecoöperatie Gaasterland, de gemeente, woningcorporatie Dynhus, AVK plastics, plaatselijk belang en de ondernemersvereniging Eigen Haard/De Stikke samen.