Heindijk

Heindijk Rotterdam

Aansluiten woonwijk op bestaand warmtenet

De wijk Heindijk is een van de zes Rotterdamse proeftuinen om de overgang te maken naar een aardgasvrije warmtevoorziening. De gemeente, woningcorporatie Woonbron en energiebedrijf Vattenfall zijn er aan de slag om de bestaande bouw aan te sluiten op stadsverwarming. Maar hoe kunnen de bestaande woningen op een effectieve manier aangesloten worden? Woningcorporatie Woonbron, de gemeente Rotterdam en energiebedrijf Vattenfall buigen zich gezamenlijk over deze vraag.

De uitdagingen en oplossingen van het aansluiten

Uit de casus Heindijk komt naar voren dat heldere en transparante communicatie over voor- en nadelen van het warmtenet van het grootste belang is om bewoners mee te nemen en overtuigen. De wijk Heindijk is een van de zes Rotterdamse proeftuinen om de overgang te maken naar een aardgasvrije warmtevoorziening. De gemeente, woningcorporatie Woonbron en energiebedrijf Vattenfall zijn er aan de slag om de bestaande bouw aan te sluiten op stadsverwarming. Wat zijn de uitdagingen en oplossingen? Lydia Hameeteman, programmamanager aardgasvrij bij de gemeente Rotterdam, Koen van ’t Hof, adviseur duurzaamheid en technisch beleid bij Woonbron en Michiel Houwing manager sales bij Vattenfall Heat delen hun ervaringen.

Wat kan je doen? (Advies/Stappenplan + DOs)

Als gemeenten, woningcorporaties en energiebedrijven duidelijk, eerlijk en transparant communiceren over het plan, kunnen bewoner-eigenaren en huurders zelf een gefundeerde keuze maken. Leg bewoners verschillende mogelijkheden voor en laat ze zelf een keuze maken. Vertel altijd het eerlijke verhaal en wijs bewoners op voor- én nadelen. Zorg dat het verdienmodel van het energiebedrijf duidelijk is voor de bewoners. Beperk de kosten voor bewoners zoveel mogelijk, wijs ze op subsidiemogelijkheden en ondersteun ze bij de aanvraag. Overlast moet beperkt worden door verschillende werkzaamheden waar mogelijk te combineren. Zorg voor persoonlijk contact met bewoners, kom afspraken na en vertel een eerlijk verhaal. Maak een keuzekaart en leg bewoners goed uit welke gevolgen hun keuzes hebben. Wees transparant over de voor- en nadelen bij de aansluiting op een warmtenet. Zorg voor helderheid over het financiële plaatje van de aansluiting op het warmtenet. Combineer indien mogelijk grondwerkzaamheden om overlast te vermijden. Stem de werkzaamheden aan het warmtenet op de eventuele renovatie van de woningen af. Standaardiseer waar mogelijk en maak voor elk woningtype een plan om de woningen aan te sluiten.

succesvolle aanpak

De werkzaamheden voor de transitie naar een aardgasvrije Heindijk startte in september 2021. Deze hebben tot nu toe een succes tot stand gebracht. Door duidelijkheid, keuzevrijheid en een goed aanbod hebben van de eerste aansluitronde voor de wijk Heindijk op het warmtenet van Vattenfall een succesvol verhaal gemaakt. In totaal koos meer dan 70% van de particuliere eigenaren voor de warmtenetaansluiting, een hoog percentage; zeker gezien de vrijwilligheid van aansluiting. De aanpak was vooral gericht op de particuliere eigenaren in dit project. Daarvoor is een kwalitatief onderzoek gedaan om te onderzoeken welke drempels en motivatie bewoners zagen om de stap naar aardgasvrij te maken. Uit het onderzoek bleek dat bewoners veel waarde hechten aan keuzevrijheid, zegt ze. “Een belangrijk onderdeel van het aanbod was daarom een keuzekaart. Daarin kregen de bewoners een aantal mogelijkheden voorgelegd voor een volledig aardgasvrije optie of de eerste stap naar een aardgasvrije woning. De lessen van dit verhaal zijn ook interessant. Heindijk is een relatief kleine wijk en dat heeft het ook wat makkelijker gemaakt, zegt Hameeteman. “De schaal was behapbaar en de risico’s waren te overzien. Dat is toch anders als je het over een wijk met 5.000 woningen hebt. Om het voor elkaar te krijgen is die kleine schaal juist prettig in deze fase van de transitie.” De lessen die Hameeteman heeft geleerd, zijn duidelijk. “Doe voorafgaand goed onderzoek om de wijk goed te kennen. Je moet met een aantrekkelijk, passend aanbod komen. Tijdens het proces moet je goed luisteren naar de bewoners in je wijk en met de input van bewoners ook wat doen. Daarnaast was voor de bewoners de keuzevrijheid heel belangrijk. Als je de autonomie beperkt, roept dat onmiddellijk weerstand op. En duidelijkheid wordt gewaardeerd, bepaal dus goed wanneer en hoe je communiceert. De bedoeling van dit project is dat alle woningen die meedoen met de transitie, eind 2023 daadwerkelijk aardgasvrij zijn.