Is een regionaal warmtenet dat ruim 100.000 Twentse woningen en gebouwen aardgasvrij moet maken haalbaar? Dat is wat drie gemeenten (Enschede, Hengelo en Borne) dit jaar concreet gaan onderzoeken met Twence. Twence betrekt daar ook netbeheerder Cogas bij, evenals warmtebedrijf Ennatuurlijk en woningcorporaties uit de drie gemeenten. Dat net kan nu al gevoed worden met veel restwarmte van afvalenergiebedrijf Twence. Het streven is een open net, zodat in de toekomst meerdere duurzame bronnen kunnen worden toegevoegd. 

In Twente zijn al meerdere, kleinere warmtenetten gerealiseerd. In zowel Hengelo als Enschede worden respectievelijk 764 en 8.500 woningen en 232 bedrijven voorzien van warmte, direct of indirect afkomstig van Twence. Die heeft echter daar bovenop voor veel meer woningen (meer dan 100.000) warmte beschikbaar. “Daar wordt nu nog elektriciteit van geproduceerd, maar rechtstreeks warmte leveren via een regionaal warmtenet aan woningen en bedrijven is veel efficiënter”, vertelt Claudio Bruggink, wethouder in Hengelo met onder andere Duurzaamheid en Milieu in zijn portefeuille en trekker van de Regionale Structuur Warmte in het Regionaal Energie Strategie-team Twente. 

Drie gemeenten
In Twente worden ongeveer 280.000 woningen verwarmd met aardgas die moeten omschakelen naar duurzame warmte. Met alle inzet van beschikbare biomassa uit de regio is het mogelijk 140.000 woningen met biogassen en brandbare biomassastromen te verwarmen in combinatie met hybride warmtepompen. Een regionaal warmtenet moet een groot deel van de overige gebouwen van warmte gaan voorzien.

Bruggink: “We hebben het afgelopen jaar de RES 1.0 vastgesteld en om te voldoen aan de doelen in het Klimaatakkoord – aardgasvrij in 2050 – onderzoeken we of het mogelijk is de bestaande netten met nieuwe warmtenetten tot een regionaal warmtenet aan elkaar te verbinden. Daarbij hebben we met zes stedelijke gemeenten in deze regio gekeken of een warmtenet interessant is voor hen.  Daarvan zijn drie gemeenten – Enschede, Hengelo en Borne – overgebleven om de haalbaarheid concreet te onderzoeken. Dit ook omdat deze gemeenten het dichtst bij Twence gelegen zijn. De andere gemeenten – Wierden, Haaksbergen, Almelo en Oldenzaal – liggen wat verder weg en zijn voor nu afgehaakt. Maar wellicht doen ze over een paar jaar wel mee.”

Open net
De partijen streven naar een open net. Bruggink: “Want als we kiezen voor warmtevoorziening via een warmtenet, moet de levering voor langere tijd wel gegarandeerd zijn. Dus ook als Twence mogelijk in de loop van de komende jaren steeds minder afvalenergie zou kunnen opwekken. Dan zijn andere duurzame bronnen als geothermie en aquathermie nodig. Maar we kijken nog verder, want wellicht is waterstof op termijn bruikbaar als warmtebron of zelfs kleine kerncentrales. Maar dan hebben we het over een langere termijn.”

Financiële haalbaarheid
Voor de korte termijn zijn de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek van belang. Die worden in de loop van dit jaar verwacht, waarbij de financiële haalbaarheid een belangrijk onderdeel is. “Dit ook omdat er vanuit het Rijk middelen vrijkomen voor het aardgasvrij maken van woningen en bedrijven en de onrendabele top van warmtenetten. Twence en hun partners brengen daarom vooral de kosten van het totale transportnet naar deze 3 gemeenten in kaart. Er ligt nu een eerste indicatie maar dat moet veel concreter worden. De gemeenten gaan op hun beurt uitzoeken hoeveel warmte er precies nodig is bij woningen en bedrijven.” 

Bewoners
Daarna zullen ook de gesprekken met de bewoners gaan plaatsvinden, iets wat nu al bij de wijk De Nijverheid in Hengelo ingewikkeld blijkt te zijn. De gemeente Hengelo heeft vanuit het Programma Aardgasvrije Wijken ruim € 4,25 miljoen ontvangen om deze wijk aardgasvrij te maken, inclusief de buurt ’t Genseler als onderdeel van de wijk. “We kijken ook hier naar wat men wil. En je komt dan echt aan wat mensen direct raakt, waarbij men terecht vragen heeft over hoe de warmtelevering gaat plaatsvinden.” 

Prijzen
Ook de prijsvorming is voor deze bewoners van groot belang, zo blijkt uit een recent advies van het Bewonersoverleg de Nijverheid (BON). Zij geven duidelijk aan dat de bewoners geen warmtenet willen, omdat ze bij de huidige aardgasprijs duidelijk meer gaan betalen voor warmte vanuit een warmtenet. Zij stellen voor te kiezen voor individuele warmtevoorzieningen, gebaseerd op de beste oplossing voor de betreffende woning met zo klein mogelijke aanpassingen in de wijk en de woning. “Deze discussie speelt hier dus al, en zullen we vaker krijgen. Het wordt dan ook tijd dat de warmteprijzen worden losgekoppeld van de aardgasprijzen. Dat gaat ons helpen om woningen aardgas vrij te maken”, aldus wethouder Bruggink.