Minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) Sophie Hermans heeft 7 oktober een Kamerbrief gepubliceerd waarin zij de randvoorwaarden voor de verdere uitrol van warmtenetten beschrijft. Ze verwacht hiermee de opschaling van warmtenetten weer op stoom te krijgen.

Hermans constateert in de Kamerbrief dat er veel consensus is over de potentie van warmtenetten. Maar ze ziet ook dat de warmtesector niet op schema ligt om de gestelde doelstellingen uit het Klimaatakkoord – 500.000 extra warmtenetaansluitingen in 2030 – te halen. Hermans wil blijven inzetten op warmtenetten omdat het maatschappelijk gezien de goedkoopste optie is voor bepaalde wijken. Daarnaast spelen ze een belangrijke rol in het ontsluiten van bronnen die anders onbenut blijven zoals aquathermie, geothermie en restwarmte. Bovendien ontlasten warmtenetten in de betreffende wijken het elektriciteitsnet. Dat is hard nodig omdat veel gebieden kampen met netcongestie.

Om de opschaling van warmtenetten vaart te geven, wil ze zorgen voor betere randvoorwaarden:

1. Als een warmtenet voor de samenleving de goedkoopste duurzame optie is, moet dit leiden tot een aantrekkelijke prijs voor de eindgebruiker;

2. Er moet voldoende uitvoeringscapaciteit zijn om in warmtenetten te investeren en deze te kunnen exploiteren, en

3. De gemeenten moeten nog steviger de regie gaan nemen in de Warmtetransitie.

Instrumentarium betaalbaarheid
Afnemers van warmte moeten beschermd worden tegen hoge prijzen, omdat zij niet kunnen switchen van leverancier. Dit maakt betaalbaarheid voor de gebruiker essentieel. De betaalbaarheid van warmtenetten komt momenteel in gevaar door de concurrentie met aardgas en doordat de kosten voor de aanleg van warmtenetten op de schouders van de gebruikers terechtkomen, terwijl dat voor andere vormen van energie zoals elektriciteit niet zo is. Om de betaalbaarheid te garanderen wil minister Hermans waar nodig huishoudens beschermen tegen excessief hoge leveringstarieven. Daarom wil ze een tarieflimiet invoeren. Hiermee kunnen de leveringstarieven voor kleinverbruikers worden begrensd op een nog vast te stellen maximum.

Borging van financiële aantrekkelijkheid
Bestaande subsidies en de nieuwe wet- en regelgeving moeten de aantrekkelijkheid van warmtenetten sterk verbeteren. Aanvullend wil het kabinet op korte termijn de aantrekkelijkheid van warmtenetten verbeteren met een wijziging van het warmtebesluit, en specifiek ook de positie voor sociale huurders verbeteren. Tot de invoering van kostengebaseerde tarieven onder de Wcw blijven warmtetarieven echter gebaseerd op de aardgasreferentie. Met de voorgestelde wijziging van het warmtebesluit wordt de aardgasreferentie voor het Niet-Meer-Dan-Anders-tarief op een aantal punten aangepast. Door deze wijzigingen wordt het maximale tarief dat warmtebedrijven in rekening mogen brengen verlaagd, waardoor het beter aansluit bij de gemiddelde kosten die een aardgasverbruiker heeft inclusief de kosten die hij maakt voor zijn cv-ketel.  Daarnaast wil het kabinet een aanpassing en verlenging van de subsidieregeling “Subsidie Aardgasvrije Huurwoningen” doorvoeren voor 2025. Hierdoor kunnen corporaties voor de vaste warmtekosten meer garanties bieden aan huurders.

Warmtebedrijven met een publiek meerderheidsbelang
Het kabinet wil de ontwikkeling van warmtebedrijven met een publiek meerderheidsbelang stimuleren. Daarvoor onderzoekt het kabinet de mogelijkheid van een waarborgfonds om de financiering van warmtebedrijven eenvoudiger en goedkoper te maken. Ook overweegt het kabinet de aanwijzing van een nationale deelneming. In een vergelijking kwam EBN naar voren als de meest geschikte kandidaat hiervoor. Tevens wil het kabinet de regierol van gemeenten versterken. De minister schat in dat de nog in te voeren Wcw en Wgiw hiervoor voldoende mogelijkheden bieden en de gemeenten essentiële bevoegdheden in handen geven om de energietransitie in de gebouwde omgeving te laten slagen en de kosten voor de transitie als geheel niet onnodig te laten oplopen.

Meer informatie:

• Download en lees de hele Kamerbrief.