In mei heeft de gemeenteraad van Rotterdam – met 97,5 procent grootaandeelhouder – besloten haar aandelen in Warmtebedrijf Rotterdam (WbR) aan Vattenfall te verkopen. Daarmee komt een einde aan het financiële hoofdpijndossier van de havenstad. De verkoop moet nog wel worden bekrachtigd door de ACM en de Europese Commissie, net als provincie Zuid-Holland (met 2,5 procent de andere aandeelhouder). 

Het WbR is in 2006 opgericht op initiatief van de gemeente om handen en voeten te geven aan de energietransitie van de stad. Rotterdam – vooral het havengebied en de zware industrie – stoot elk jaar dertig Megaton CO2 uit, overeenkomend met twintig procent van de landelijke CO2 emissies. Halverwege deze eeuw wil de stad aardgasvrij en CO2 neutraal zijn. Een van de stappen die Rotterdam neemt, is restwarmte uit het havengebied voor stadsverwarming te gebruiken. Doel was aanvankelijk om 300.000 tot 500.000 Rotterdamse woningen op ‘De Nieuwe Warmte Weg’ (DNWW) aan te sluiten. Dit warmtenet loopt van de AVR, langs de A15 en onder de Oude Maas naar twee boosterstations op Hoogvliet en de Groene Kruisweg waar het zich in twee delen naar Rotterdam-Zuid afsplitst. 

Vanaf het begin wordt het warmtebedrijf echter geplaagd door financiële en bestuurlijke problemen. Nadat het 26 kilometer lange netwerk in 2013 operationeel is, komen de problemen aan de oppervlakte. Op een omzet van twintig miljoen euro maakt WbR in 2015 al 14 miljoen euro verlies, mede omdat het bedrijf veel meer warmte bij de AVR heeft ingekocht dan het in de stad kan afzetten (eind 2021 had WbR 56.000 aansluitingen). Als oplossing droeg WbR in 2016 de ‘Leiding over Oost’ aan. De ‘Leiding over Oost’ zou een warmtetransportnet van 43 kilometer moeten worden die de pijpleidingen vanuit het Maasstad ziekenhuis via Zoetermeer aan Leiden moest verbinden.

Vertraging
Via het Warmteparticipatiefonds heeft de provincie Zuid-Holland – sinds die tijd medeaandeelhouder in WbR – 137,5 miljoen euro aan het project bijgedragen, de gemeente Rotterdam 118 miljoen euro. Beide overheden komen in 2017 met Nuon/Vattenfall overeen dat de warmtelevering aan Leiden vanaf 2020 zal starten. Het project loopt echter grote vertraging op, de Rotterdamse Rekenkamer schrijft in 2019 twee keer dat de risico’s van de ‘Leiding over Oost’ onaanvaardbaar zijn.

Ondertussen zit Rotterdam met twee zware contracten in haar maag: de een voor te veel warmte (AVR), de ander voor het niet kunnen leveren van de warmte (Leiden). Hoewel de stad tussen 2019 en begin 2022 nog aansluiting zocht bij het project WarmtelinQ van Eneco en Gasunie – een pijpleiding tussen Rotterdam en Den Haag waar een aftakking naar Leiden zou kunnen – vindt de gemeenteraad het wegens te grote risico’s nu wel genoeg. Wethouder Arjan van Gils (D66) is volgens het Financieele Dagblad opgelucht dat het dossier wordt afgesloten. Hoeveel er met de overname gemoeid is, wil hij niet zeggen. Zeker is wel dat het over miljoenen euro’s gaat.

Voor levering van warmte aan bestaande klanten verandert er niets. Het huidige netwerk DNWW blijft intact, na aankoop zet Vattenfall de levering van restwarmte naar huizen en gebouwen voort.