De aanleg van het duurzame warmtesysteem in de Duinwijck in Vlieland is na jaren van voorbereiding nu echt in volle gang. Eerder dit jaar werden de afleversets vervangen, en op dit moment wordt de waterbuffer geïnstalleerd. In juli 2022 gaan de 39 woningen definitief over op zonnewarmte.

 

Het bestaande warmtenet van Vattenfall stamt uit de tijd dat het Waddeneiland verstoken was van een stroomkabel naar het vasteland. Vattenfall wekte de benodigde elektriciteit op Vlieland op met dieselgeneratoren, en met de overgebleven restwarmte konden de woningen in Duinwijck verwarmd worden. Die generatoren werden in 2008 echter overbodig toen Vlieland, als laatste van de Waddeneilanden, met een 38 kilometer lange Wadkabel zijn stroom vanuit Harlingen kon halen.

 

Vervanging voor gasketels
Vattenfall plaatste ter vervanging enkele gasketels, maar ondertussen broedden de eilanders op een duurzaam alternatief. In het uitvoeringsprogramma 2017 besloot heeft de gemeenteraad voor de overgang naar aardgasloos op het eiland. Het idee voor Duinwijck borduurde hierop voort: een warmtebuffer, waarmee ongeveer 130 van de 9.850 ton aan CO2-uitstoot van het eiland worden weggewerkt ten opzichte van de oude gasketels en dat voor 30 à 40 jaar. In 2018 ontving het project een Rijksbijdrage vanuit het Programma Aardgasvrije Wijken van 664.863 euro. In totaal gaat het om 39 woningen, waarvan 31 koop- en acht huurwoningen.

De buffer wordt gegraven onder het speelveld bij groepsaccommodatie de Vliehorst, en daarna weer netjes afgedekt. Het gaat om een stevige aluminium constructie van vakwerkliggers, v-liggers, van het bedrijf Hocosto. Door deze stevige constructie is het bovengrondse speelveld straks weer gewoon bespeelbaar. De werkzaamheden zijn nu in volle gang, zegt Antoine Maartens, sinds 2013 programmaleider Duurzame Wadden bij Urgenda en sinds 2016 bij het project op Vlieland betrokken. 

 

Grondwater wegwerken
“De pompen zijn aangebracht. Die werken nu het grondwater weg. We hebben vergunning voor 54.000 m3, maar ik denk dat er ongeveer 35.000 à 40.000 m3 daadwerkelijk weggepompt moet worden.” Zoals bij elke stap in het proces, bleek ook het lozen van dit grondwater de nodige hoofdbrekens te kosten – zo moest er bijvoorbeeld gewacht worden tot na het vogelbroedseizoen. Maartens is er kort over: “Het spuien daarvan is nogal een gedoe.”

Nadat het grondwater weggewerkt is en het gat tot 5,2 meter onder het maaiveld is uitgediept, moet het nog waterdicht worden gemaakt en geïsoleerd. Maartens: “Daarna moet het airframe worden ingehesen en kan het gat worden afgedicht.” 

De buffer krijgt zijn warmte van zonnecollectoren op een stalen constructie boven het dak van de Vliehorst. Opwarming van de buffer zal vooral in de zomer plaatsvinden, als er vanuit de collectoren water van om en nabij de 80 graden zal stromen. Dit stelt warmtecoöperatie VlieWaCo straks in staat om het warmtenet op 65 tot 75 graden te exploiteren: voldoende om er ook warm tapwater mee te maken. Aan het eind van de winter zal de buffer enigszins afgekoeld zijn – collectieve warmtepompen in de nieuwe technische ruimte kunnen dan zorgen voor een stuk naverwarming. Maartens: “In januari plaatsen we de warmtepompen en wordt alles aan elkaar geknoopt.” De warmtepompen krijgen hun elektriciteit van de zonneakker op het militaire kampement de Vliehors, die in 2018 geopend werd.

 

Collectieve warmtepompen
In eerste instantie was het plan om de buffer op een lagere temperatuur te houden en dan in elke woning met een kleine warmtepomp de temperatuur verder op te krikken. Het bleek echter in zijn totaliteit financieel aantrekkelijker om het warmtenet op 70 graden te brengen, waardoor in de woningen geen grote ingrepen hoefden plaats te vinden. De woningen kregen wél een nieuwe afleverset. In plaats van dóór de woningen, stroomt het water van het warmtenet nu tot aan de afleverset, waar de warmte via een warmtewisselaar op het systeem in de woning wordt overgedragen.

Op 1 juli 2022 gaan de woningen definitief over op duurzame warmte. Tot die tijd blijft Vattenfall nog betrokken. Wat de bewoners betreft, die kijken nog even de kat uit de boom, zegt Maartens: “De meesten ‘zitten op het hek’. Mensen zijn afwachtend en kijken belangstellend toe – niet erg voor of erg tegen. Als ze maar betrouwbare voorspelbare warmte tegen een goede prijs krijgen.” Dat lijkt tegen de achtergrond van de huidige gekte op de gasmarkt inderdaad een goed verkoopargument. “Ze lijken zich er langzaam van bewust te worden dat ze vanaf nu grote prijsstijgingen van gas zullen omzeilen.”

 

Warmteprojectentool
Bekijk eerdere gepubliceerde informatie over het project op Vlieland in de Warmteprojectentool via de landkaart.

Of  lees erover de via de projectbeschrijving: Duijnwijck gasvrij – Stichting Warmtenetwerk

 

Op de foto:

1. Vlieland

2. Warmtebuffer Hocosto.