Op dinsdag 21 juni jl. heeft Detlef Meijer namens het bestuur van Stichting Warmtenetwerk deelgenomen aan het rondetafelgesprek met diverse Nederlandse en Deense organisaties die allen actief zijn in de warmtebranche. Eerder informeerden wij u al hierover. Zie daarvoor dit artikel.

 

Het rondetafelgesprek was een onderdeel van het tweedaagse programma District Heating & Energy Efficiency in Den Haag, waar experts van Nederlandse en Deense organisaties bijeenkwamen om inzichten en next steps te bespreken om het aardgasloos maken van de gebouwde omgeving te versnellen, mede georganiseerd vanuit de Deense Ambassade in Den Haag.

 

Dit rondetafelgesprek werd geleid door Jan Jacob van Dijk. De deelnemers van het rondetafelgesprek in dit gremium waren:

• Bas Evers van Equans

• Luc Brugman van HVC

• Ewout Hekhuizen van Dunea

• Peter Blesgraaf van Bouwend Nederland.

• Robert Jan van Egmond van TKI Urban Energy

• Annelies Huygens van TNO

• Jan Schoemaker van Danfoss

• Paul Steen van Rockwool

• Patrick van der Stigchel van Kingspan

• Daniel Lux van Seluxit

• Carsten Østergaard Pedersen van Grundfos

• Geert-Jan van Bolderen van Kamstrup

• Søren Konrad Christensen van COWI

• Casper Jansen van Vattenfall

 

De ochtend bestond uit twee hoofdvragen en kernthema’s:

 

1. Wat zijn de trends, ontwikkelingen en uitdagingen gericht op de diverse soorten energiebronnen? Deze hoofdvraag werd ingeleid door Robert Jan van Egmond, Programma Manager Duurzame Warmte en Koude bij TKI Urban Energy

2. De haalbaarheid en prestaties van warmtenetten ingeleid door Professor Annelies Huygens van de Universiteit Utrecht en werkzaam bij TNO.

 

Inhoud en samenvatting:

 

Wat zijn nu de wezenlijke verschillen in Deense en Nederlandse model? Hoe komt het dat in Denemarken men al verder is met het uitrollen van warmtenetten dan wij in Nederland?

Detlef stelde de Denen ook de vraag: “Hoe heeft Denemarken haar inwoners overtuigd over te stappen op warmtenetten? Zij hebben in de 70’er jaren deze transitie gemaakt terwijl wij in Nederland er nu midden in lijken te zitten.”

De Denen gingen hier uitgebreid op in. In Denemarken is maar liefst 68% van alle woningen aangesloten op een warmtenet. Het belangrijkste volgens hen is om de infrastructuur aan te leggen en te beginnen met een bron. Over de decennia heen werden deze bronnen steeds duurzamer; in de jaren ’70 werd gestookt op olie, vervolgens gas, daarna afvalwarmte in de jaren ’80 en ’90 en tegenwoordig veel lagere temperatuurbronnen zoals datacenterwarmte, Power-to-heat, aquathermie en zelfs zonthermie.

En last but not least: Denemarken maakt warmte betaalbaar, waardoor klanten graag bereid zijn aan te sluiten.

 

Enkele boodschappen die de Denen ons meegaven:

• Heb niet de illusie dat het warmtesysteem dat je aanlegt 30 jaar lang hetzelfde blijft. Het ontwikkelt zich en je weet vooraf niet precies hoe;

• Creëer infrastructuur (Denen beginnen met de infrastructuur en verduurzamen vervolgens de warmtebron(nen);

• Breng het temperatuurregime naar beneden over de jaren heen;

• Pas kleinere boilers toe in de woningen om lokaal de warmte te verhogen in plaats van het hele systeem op een hoger temperatuurregime te brengen.

 

Detlef voegde daar nog aan toe:

• Gebruik het type warmte voor de functie, dus bijvoorbeeld geen HT netten voor nieuwbouw.

 

Het tweede kernthema waarover men sprak was prestaties en haalbaarheid van warmtenetten, ingeleid door Annelies Huygens
Wat kunnen wij doen in Nederland om warmtenetten beter te laten presteren? Enkele topics zoals hieronder werden besproken en toegelicht:

• Verlagen van kosten en tarieven; Professor Huygen vertelde dat in Nederland het afgelopen jaar de tarieven met 40% gestegen zijn, terwijl in Denemarken de tarieven gelijk zijn gebleven.

• Blijf vergelijken en onderzoeken naar mogelijkheden. Wees transparant naar elkaar om van elkaar te kunnen leren en de systemen efficiënter te maken;

• Kijk naar verschillende methoden van financieren

• Standaardiseer; een Deense vertegenwoordiger vertelde dat in Nederland 30% standaard en 70% specifiek is voor de Nederlandse markt. In het buitenland is dat omgekeerd.

• Maak meer gebruik van de toepassing van twin-leidingen;

• Innoveer! Verzamel data om netten te optimaliseren en slimmer te maken!

 

Warmtelevering
Waar je in Denemarken 400 energiebedrijven hebt die verantwoordelijk zijn voor de openbare netten, zijn in Nederland maar ca. 5 grote energieleveranciers verantwoordelijk voor zo’n 80% van de warmtelevering in Nederland.

Interessant om te melden in het kader van de energietransitie in Europa is de Heat Roadmap Europe (HRE). HRE is een reeks studies die sinds 2012 meer dan 50 rapporten en datasets heeft opgeleverd. Daarbij ontwikkelde HRE strategieën en richtlijnen voor 14 EU-lidstaten die goed zijn voor 80% van de vraag naar verwarming en koeling.

 

Million dollar question
Vlak voor de eindtijd van het rondetafelgesprek stelde een Deense deelnemer de vraag: “Wie is er verantwoordelijk voor de realisatie van de warmtenetten in Nederland?”. Dit bleek de ‘the million dollar question’ te zijn. Detlef gaf aan dat de opgave zo enorm is, dat we geen partijen mogen uitsluiten in deze markt:

Nog voordat we het antwoord op deze vraag hadden, verwelkomden alle aanwezigen de kroonprinses Mary van Denemarken. Zij werd bijgepraat over de uitkomsten van dit rondetafelgesprek en door de Burgemeester hartelijk bedankt voor haar komst naar het stadhuis van Delft.

Als Stichting Warmtenetwerk mogen we trots zijn om deel te hebben genomen aan dit rondetafelgesprek en met elkaar kennis te hebben gedeeld om de energietransitie in Nederland en daarbuiten te versnellen!

 

Foto’s:
Deense Ambassade, Den Haag